BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000948
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
miejsce powstania: Pomorze Gdańskie miejsce pochodzenia: Swornegacie miejsce pozyskania: Swornegacie
datowanie odbitki graficznej:
1701-1800
opis:
Zespół składający się z 4 fragmentów kołtryn oraz dwustronnej, ręcznie pisanej inskrypcji. Kołtryny z przedstawieniami figuralnymi oraz z motywem roślinnym. Dwa drzeworyty zestawione ze sobą tworzą fragment większej całości. Jest to wizerunek Chrystusa na krzyżu, zwróconego na lewo, ukazanego w brązowym perizonium, z koroną cierniową na głowie. Na jego tułowiu i nogach zaznaczono nieproporcjonalnie duże krople krwi. Po lewej stronie Jezusa przedstawione są dwie postacie ludzkie wśród obłoków, ukazane do pasa. Z lewej okryta brązowym płaszczem, z odsłoniętym fragmentem brzucha, na którym zaznaczono pępek(?. Przy niej, bliżej krzyża postać z prawą dłonią złożoną na piersiach. W lewej ręce trzyma gałązkę(?). Poniżej, pod obłokami fragmenty trzech postaci wśród brązowych języków ognia (dusze pokutujące w czyśćcu?). Na prawo od krzyża kobieta obejmujące stopy Jezusa, ukazana w sukni, z długimi włosami opadającymi na plecy i z głową otoczoną promienistym nimbem (św. Maria Magdalena?). Największy, zachowany fragment kołtryny, przybierający kształt prostokąta leżącego i przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem w otoczeniu św. Augustyna i św. Mikołaja z Tolentynu (stojące postacie widoczne do pasa). Maria w sukni i płaszczu, z głową lekko zwróconą na prawo, pochyloną w stronę Dzieciątka, którego głowę wieńczy zamknięta korona. Stojący po prawej św. Mikołaj z Tolentynu ukazany jest w czarnej szacie zakonnej. Na prawym ramieniu widoczna gwiazda. Prawa ręka uniesiona w geście błogosławieństwa. W lewej trzyma model statku. Z lewej św. Augustyn w analogicznej szacie zakonnej, na głowie infuła, w prawej dłoni pastorał, w lewej księga. Na piersiach opromienione serce. Czwarty, zachowany fragment zespołu to motyw roślinny w postaci dwóch gałązek z sercowatymi listkami.
motyw ikonograficzny:
Chrystus na krzyżu
,
gwiazda
,
infuła
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
,
ogień piekielny
,
ornament roślinny
,
pastorał
,
serce
,
statek
,
świety Mikołaj z Tolentynu
,
święta Maria Magdalena
,
święty Augustyn
stan zachowania: zachowany fragmentarycznie
napisy i znaki:
(...)chwalny Michał/Matkę wyganiał/wcale/
Leo Armenczyk trupem przez Micha(...)
,
(awers i rewers, każdy wers powtórzony dwukrotnie)
umiejscowienie:
Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny
im. Teodory i Izydora Gulgowskich
we Wdzydzach Kiszewskich
numer inwentarza: PE/156/H
uwagi:
Fragmenty drzeworytów odnalezione zostały w kościele w Swornegaciach, pochodzącym z około 1700 roku. Znajdowały się pod kołtrynami, którymi ozdobiono ścianę północną w prezbiterium około 1812 roku. Wykorzystane zostały wówczas jako podkład wyrównujący ścianę.
Parafia w Swornegaciach założona została już w XIII wieku, i powierzona została augustianom, którzy w XIV wieku w wyniku narastających sporów z Krzyżakami połączyli się z zakonem cystersów. Pierwotnie nosiła wezwanie św. Jana Chrzciciela, rozszerzone później także o patronat św. Bartłomieja. Wybudowany około 1700 roku nowy kościół powierzono opiece św. Barbary. W 1980 r. wymagający gruntownej konserwacji budynek przekazany został do skansenu we Wdzydzach.
Fragment drzeworytu z wizerunkiem Matki Boskiej Pocieszenia w otoczeniu św. Augustyna i św. Mikołaja z Tolentynu wzorowany jest na wczesnorenesansowym malowidle z Kaplicy Matki Boskiej Pocieszenia w kościele augustianów p.w. św. Katarzyny w Krakowie. Kult tego słynącego cudami wizerunku propagowali augustianie, oraz Bractwa Matki Bożej Pocieszenia.
Odręczna inskrypcja, zanotowana na obu stronach wchodzącej w skład zespołu kartce odnosi się prawdopodobnie do wydarzeń z dziejów Cesarstwa Bizantyjskiego. Pierwszy wers dotyczyć może cesarza Michała V Kalafatesa (1015-1042), adoptowanego syna cesarzowej Zoe. Dążąc do sprawowania samodzielnych rządów, wygnał swego wuja oraz przybraną matkę. Wywołało to niezadowolenie poddanych. Michał V został zdetronizowany i oślepiony. Zmarł jako mnich. Drugi wers przywołuje pamięć cesarza Leona Armeńczyka (775-820). Jego zaangażowanie w ikonoklazm doprowadziło do spisku, któremu przewodził dawny przyjaciel i towarzysz broni cesarza - Michał z Amorion. W jego wyniku cesarz został zamordowany.
literatura:
Sadkowski, Wdzydze, Kościół ze Swornegaci, 1995
Błachowski, Malarstwo na szkle, 2004,
s. 23-24, il. 4.2
Kolak, Klasztor augustianów w Krakowie..., Kraków 1982
źródło:
Sadkowski, Karta katalogu naukowego..., PE/156/H
fotografia:
Słomiński, Mateusz
,
2013
Słomiński, Mateusz
,
2013
Słomiński, Mateusz
,
2013
Słomiński, Mateusz
,
2013
Słomiński, Mateusz
,
2013
Słomiński, Mateusz
,
2013
Słomiński, Mateusz
,
2013
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2013.11.04,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |