datowanie klocka drzeworytniczego:
1701-1750
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1921
opis:
Drzeworyt w kształcie prostokąta stojącego. Święta przedstawiona w pełnej postaci, w szacie zdobionej wzorem kwiatowym, w koronie, posiada charakterystyczne atrybuty związane z jej męczeństwem: koło, miecz i palmę. U jej stóp leży cesarz Maksencjusz, z rozkazu którego miała być torturowana i stracona. Święta ma pociągłą twarz zwróconą prawym półprofilem i długie włosy. Jej głowę w koronie i z powiewającym luźno welonem otacza okrągła aureola. Zwraca uwagę scena w głębi kompozycji po lewej, która ukazuje ścięcie świętej, natomiast po prawej widnieje góra Synaj, nad którą wzlatują dwa anioły i składają ciało męczennicy do grobu. Drzeworyt posiada trzy pola z inskrypcjami (nieczytelny rozbudowany napis w formie trójwiersza u dołu).
motyw ikonograficzny:
anioł
,
grób
,
koło
,
Maksencjusz
,
miecz
,
palma męczeństwa
,
święta Katarzyna Aleksandryjska
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
OBRAZ SWETEY KATHARZINI
,
(wzdłuż górnej krawędzi)
NA GVRE SINAY
,
(po prawej, poniżej aniołów)
numer inwentarza: PME 31479
uwagi:
Klocek drzeworytniczy z którego wykonano odbitkę J. Kieszkowski datuje na pierwszą połowę XVIII wieku, autorstwo przypisuje Samuelowi Stefanowowi.
Legenda głosi, że św. Katarzyna pochodziła z Aleksandrii, żyła pod koniec III. wieku. Broniła swoich współwyznawców przed obowiązkiem składania pokłonu pogańskim bożkom, za co cesarz Maksencjusz skazał ją na śmierć. Zmarła jako męczennica mając zaledwie 18 lat. Jej relikwie spoczywają w Klasztorze św. Katarzyny na Synaju. Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 25 listopada. Otaczana kultem jako jedna z "Czternastu Świętych Wspomożycieli", patronuje wielu kościołom, miastom, uczelniom i zawodom.
Odbitka pozyskana od K. Niedzielskiego w 1954 r. Posiada poprzedni numer archiwalny: 3436.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 23, nota nr 10
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
il. nr 55
Galaune, Lietuviu liaudies menas..., 1968,
s. 87
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 34, nota 134
obiekty związane:
5000000944
teka grafik
Teka Łazarskiego w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie