BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000839
.jpg)
.jpg){kind=link}
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 29,2 x 17 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 29,2 x 17 cm
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1801-1841
opis:
Matka Boska ukazana w aureoli i koronie, do połowy ciała, głowę pochyla na lewo w stronę Dzieciątka, które spoczywa na lewym ramieniu. Madonna ma na sobie suknię i maforion zdobiony wzorem roślinnym i z szeroką lamówką ornamentowaną motywem koronki. Prawa dłoń wystaje spod szaty, ułożona jest w charakterystycznym geście trzymania jabłka, którego brakuje na wizerunku. Mały Jezus siedzi z zamkniętą księga w lewej ręce, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Ukazany w sukience z długimi rękawami, głowę otacza aureola i wieńczy korona jak u Madonny. Drzeworyt ma kształt prostokąta stojącego, tło wypełnia szachownica, w dole niedokończony napis. Odbitka kolorowana akwarelą jasnozieloną (tło), cynobrową ( aureole, sukienka Jezusa, suknia Madonny i ornament na maforionie), błękitną (maforion) i żółtą (korony, lamówka, pole z napisem). Twarze i dłonie bez kolorowania.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
Dzieciątko Jezus
,
gest błogosławieństwa
,
korona
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
MIZEVNEKCVDOWNEG/
O OB RAZVP: M:PIEKARS/
KI KTVRYSIEOBIAWIŁWTYM/
ROKV:BŁOGOSŁAWBOZETEN
,
(u dołu)
numer inwentarza: ECT.3026
uwagi:
Drzeworyt jest ludowym odwzorowaniem cudownego wizerunku Matki Boskiej Piekarskiej. Kult obrazu sięga XV wieku, rozwinął się w latach nieurodzajów i zarazy. Wg tradycji procesja z obrazem zażegnała epidemię choroby w Tarnowskich Górach i innych miastach śląskich. Sława łask jakich doznawali wierni czczący Madonnę Piekarską sprawiła, że sam cesarz Leopold I sprowadził obraz do Pragi, by ustąpiła szalejąca tam w 1680 roku zaraza. Przed Matką Boska Piekarską modlił się król polski Jan III Sobieski w drodze do Wiednia. Pod koniec XVII wieku w okresie niepokojów i wojen na ziemiach Rzeczypospolitej, księża jezuici przewieźli obraz w bezpieczne miejsce do Opola, gdzie od roku 1702 przebywa na stałe, w kościele p.w. Krzyża Świętego. W kościele w Piekarach Śląskich znajduje się kopia, która także uchodzi za obraz słynący łaskami.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852) - mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego gromadzonych w Medyce, znalazła się tam również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, w okresie, kiedy działali ostatni drzeworytnicy wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej. W gromadzeniu ludowych drzeworytów Pawlikowskiemu pomagał Kajetan Wincenty Kielisiński, rysownik i rytownik. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie i Wielkopolsce nabywał on grafiki od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego. W 1921 roku drzeworyty wraz z całym zbiorem Pawlikowskiego, trafiły do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazane tam przez wnuka Jana Pawlikowskiego. W latach 40. XX w. znalazły się w zbiorach Biblioteki Akademii Nauk USRR, obecnie w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (przechowywane w Oddziale Sztuki mieszczącym się w Pałacu Baworowskich). Poprzednia sygnatura w kolekcji Pawlikowskiego: 776.
literatura:
Kielisiński, Kilka słów o ważniejszych zbiorach przedmiotów sztuki w Polsce,
1841, nr 2, s. 11
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 21-24
Z dawna Polski Tyś królową, 1990,
s. 180-183, 445-447
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2013.08.16,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |