BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000813
.jpg)
.jpg){kind=link}
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 30 x 20 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 30 x 20 cm
miejsce pochodzenia: Polska południowo-wschodnia?
datowanie klocka drzeworytniczego:
1829?
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1829?-1841
opis:
Drzeworyt w kompozycji pionowej, kolorowany akwarelą, ujęty w ramkę zdobioną wzorem kwiatowym w formie wici wykonanej białorytem. Przedstawia Chrystusa na krzyżu w otoczeni narzędzi Męki. Krzyż z titulusem spoczywa na postumencie w kształcie trapezu z poziomymi pasami i ornamentem roślinnym, pod krzyżem kielich, serce i napis z datowaniem, nad krzyżem słońce i księżyc. Chrystus ukazany konwencjonalnie, z głową pochyloną na prawe ramię, w koronie cierniowej, z promienistą aureolą, na biodrach perizonium z węzłem na prawym boku, stopy złożone razem. Po obu stronach krzyża i na powierzchni tła licznie ukazane przedmioty nawiązujące do Męki: Dominuje po prawej kolumna z kogutem, do niej przymocowane rózgi i bicze, korona cierniowa, w dole dzban na ocet. Po lewej drabina z włócznią i kijem z gąbka, niżej sakiewka i srebrniki. Na powierzchni tła rozpoznajemy luźno rozrzucone kolejne przedmioty: łańcuch, rękawica, trzy gwoździe, miecz, młotek i obcęgi. W kolorowaniu zastosowano barwę żółtą w odcieniu ugrowym (tło, aureola, perizonium, ornamentowane pasy na postumencie), cynobrową (serce, pas pod napisem) i jasnoniebieską (narzędzia Męki, ramka).
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
PAN jEZUS KALWARY I CUDAMJ/
SŁYNIOCj/
ROK 1829
,
(u dołu)
numer inwentarza: ECT.3082
uwagi:
Narzędzia Męki Pańskiej (łac. Arma Christi) - w ikonografii chrześcijańskiej to przedmioty ukazujące różne epizody męki i śmierci Chrystusa. Na obrazach towarzyszą wizerunkowi Ukrzyżowanego, niekiedy pojawiają się na krzyżu zamiast ciała Jezusa. W ikonografii spotykamy następujące przedmioty: serce Jezusa, Pięć Ran pod postacią przebitych rąk, nóg i boku, koronę cierniową, kielich jako symbol przelanej krwi, sakiewkę ze srebrnikami jako znak zdrady Judasza, kolumnę lub słup - przypominające o biczowaniu, młot, cęgi, gwoździe, włócznię, którą przebito bok Jezusa, bicze, gąbkę na której podawano Jezusowi ocet, rękawicę, którą spoliczkowano Jezusa i drabinę (zdjęcie z krzyża). Inne przedmioty łączone z Narzędziami Męki to: kogut (zaparcie się św. Piotra), czaszka (symbol Golgoty i pierwszego człowieka - Adama), titulus z napisem INRI, oraz chusta św. Weroniki.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852) - mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego gromadzonych w Medyce, znalazła się tam również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, w okresie, kiedy działali ostatni drzeworytnicy wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej. W gromadzeniu ludowych drzeworytów Pawlikowskiemu pomagał Kajetan Wincenty Kielisiński, rysownik i rytownik. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie i Wielkopolsce nabywał on grafiki od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego. W 1921 roku drzeworyty wraz z całym zbiorem Pawlikowskiego, trafiły do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazane tam przez wnuka Jana Pawlikowskiego. W latach 40. XX w. znalazły się w zbiorach Biblioteki Akademii Nauk USRR, obecnie w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (przechowywane w Oddziale Sztuki mieszczącym się w Pałacu Baworowskich). Poprzedni numer inwentarzowy w kolekcji Pawlikowskiego: 376.
W kolekcji Pawlikowskiego spotykamy odbitkę z tego samego klocka, z niewielką różnica w kolorowaniu (zob. link "obiekty związane").
literatura:
Kielisiński, Kilka słów o ważniejszych zbiorach przedmiotów sztuki w Polsce,
1841, nr 2, s. 11
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 21-24
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
obiekty związane:
.jpg)
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2013.08.08,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |