BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000754
.jpg)
.jpg){kind=link}
datowanie odbitki drzeworytniczej:
około 1850
opis:
Drzeworyt w kształcie prostokąta stojącego, przedstawia popiersie świętego Stanisława Kostki w habicie jezuity, tj. w przepasanej czarnej sutannie i czarnym płaszczu, na głowie czarny biret. Święty ma owalną, młodzieńczą twarz bez zarostu, krótkie włosy, głowę otacza promienista aureola. W rękach trzyma godło Towarzystwa Jezusowego - monogram Chrystusa IHS w kręgu promieni, pod prawą ręką litery "IP" (sygnatura drzeworytnika?). Płaszcz nadaje sylwetce kształt trójkąta. Wizerunek św. Stanisława Kostki umieszczono w owalu zdobionym jasnymi punktami, a całość ujęto w szeroką ramkę. W kontraście do oszczędnego rysunku postaci, elementy tła owalu i ramki wykonano zróżnicowaną kreską, która nadaje kompozycji dekoracyjności (promieniście rozchodzące się linie ciągłe i przerywane, linie pionowe i w zygzak, wyodrębnione narożniki). Dołem biegnie pas w formie zgeometryzowanej koronki (autor drzeworytu zapewne wzorował się na rycinie dewocyjnej z napisem, lecz napis pominął).
motyw ikonograficzny:
habit
,
monogram (IHS)
,
święty Stanisław Kostka
stan zachowania: uszkodzony
napisy i znaki:
IP
,
(pod prawą ręką)
IHS
,
(godło Towarzystwa Jezusowego w rękach świętego)
numer inwentarza: ECT.3121
uwagi:
Stanisław Kostka (1550-1568), jezuita, święty Kościoła katolickiego, patron Polski, kanonizowany w 1726 roku, w liturgii wspominany 13 listopada (w Polsce od 1969 roku po zmianie kalendarza liturgicznego - 18 września). W ikonografii ukazywany w stroju jezuity, z lilią, księgą, laska pielgrzyma i różańcem, często przedstawiany jest także z Dzieciątkiem Jezus na rękach, albo jak przyjmuje komunię z rąk anioła lub św. Barbary, co nawiązuje do wizji której doświadczył.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852) - mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego gromadzonych w Medyce, znalazła się tam również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, w okresie, kiedy działali ostatni drzeworytnicy wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej. W gromadzeniu ludowych drzeworytów Pawlikowskiemu pomagał Kajetan Wincenty Kielisiński, rysownik i rytownik. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie i Wielkopolsce nabywał on grafiki od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego. W 1921 roku drzeworyty wraz z całym zbiorem Pawlikowskiego, trafiły do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazane tam przez wnuka Jana Pawlikowskiego. W latach 40. XX w. znalazły się w zbiorach Biblioteki Akademii Nauk USRR, obecnie w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (przechowywane w Oddziale Sztuki mieszczącym się w Pałacu Baworowskich). Poprzedni numer inwentarzowy w kolekcji Pawlikowskiego.
Odbitka w ramach kolekcji Pawlikowskiego wchodziła w skład zbioru liczącego 45 egzemplarzy, pod wspólnym numerem inwentarzowym "1251". Wszystkie one odbito na tym samym papierze o rozmiarach arkuszy ok. 45 x 35,5 cm, i taką samą farbą w odcieniu popielatym. Świadczy to zdaniem Piwockiego, że nie pochodziły one z wiejskich chat, a że wykonane zostały na zamówienie i prawdopodobnie trafiły wprost w ręce Kielisińskiego. Poprzedni numer inwentarza w kolekcji Pawlikowskiego: 1251/(24?).
literatura:
Fros, Sowa, Twoje imię, 1975,
s. 487-488
Kielisiński, Kilka słów o ważniejszych zbiorach przedmiotów sztuki w Polsce,
1841, nr 2, s. 11
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 21-24
Grabowski, Ludowe obrazy drzeworytnicze, 1970,
s. 130, il. 8
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2013.08.12,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |