BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000692
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 34 x 26,4 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 34 x 26,4 cm
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
1746-1755
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1921
opis:
Ukazana w całej postaci z prawego półprofilu, stoi z atrybutami męczeństwa: palmą, mieczem i kołem. Nad św. Katarzyną wzlatują na obłokach dwaj aniołowie, jeden z nich trzyma wieniec nad głową świętej. W tle z lewej kolumna, na drugim planie architektura ze smukłymi wieżami kościoła i ratusza. Św. Katarzyna ma owalną twarz, długie włosy, na głowie korona otwarta, dokoła głowy aureola. Ubrana jest w fałdowaną suknię i płaszcz, spod sukni wystaje lewa stopa. Wizerunek opatrzony niedokończonym napisem. Dołem poprowadzony pas oszczędnie zdobiony kropkowaniem. Drzeworyt wykonany kreską o różnorodnym układzie markującym światłocień twarzy i rąk, fałdy stroju, pasma włosów i kłęby obłoków, a także ukośne połacie dachów i powierzchnię ziemi. Zwraca uwagę ozdobne potraktowanie barokowej kolumny z ornamentem kwiatowym głowicy, ornamentem spiralnym trzonu i gęstym pionowym, poziomym i ukośnym szrafowaniem bazy. Odbitka kolorowana akwarelą ugrową, niebieskie, zieloną, żółtą, bladoróżową, beżową i ciemnogranatową.
motyw ikonograficzny:
anioł
,
aureola
,
kolumna
,
koło
,
korona
,
kościół
,
miecz
,
palma męczeństwa
,
święta Katarzyna Aleksandryjska
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
SCATHA
,
(w środku z prawej strony)
numer inwentarza: Gr.Pol.2391/8 MNW
uwagi:
Legenda głosi, że św. Katarzyna pochodziła z Aleksandrii, żyła pod koniec III wieku. Broniła swoich współwyznawców przed zmuszaniem do składania pokłonu pogańskim bożkom, za co cesarz Maksencjusz skazał ją na śmierć. Zmarła jako męczennica mając zaledwie 18 lat. Jej relikwie spoczywają w Klasztorze św. Katarzyny na Synaju. Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 25 listopada. Otaczana kultem jako jedna z "Czternastu Świętych Wspomożycieli", patronuje wielu kościołom, miastom, uczelniom i zawodom.
Wg Kieszkowskiego, drzeworyt wykonano z klocka datowanego na połowę XVIII wieku. Autorowi nadaje on mano "Mistrz św. Heleny" (prawdopodobny wykonawca kilku innych wizerunków zamieszczonych w Tece Łazarskiego z 1921 r.). Jako pierwowzór wskazuje Kieszkowski miedzioryt Schelte a Bolswerta (1586-1659), który inspirował się sztuką Rubensa. Jacher-Tyszkowa wskazuje natomiast miedzioryty Thomasa de Leu (1560-1612) jako możliwy krąg inspiracji dla drzeworytnika ludowego.
Odbitka jest jedną ze zbioru opublikowanego przez Zygmunta Łazarskiego w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce".
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 27, nr 22
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 59
Galaune, Lietuviu liaudies menas..., 1968,
il. 131, nota s. 267
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 32, nota 124 (dot. podobnej odbitki w Bibliotece Jagiellońskiej)
fotografia:
Duda, Tadeusz
,
2012
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2013.04.05,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |