Baza Danych

5000001569 00001569

00001569

https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/ASP-Wwa_58.jpg

Holnicki-Szulc, Wojciech

Święty Mikołaj

odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego jednostronnego

materiał (podłoża): papier
wymiary: 15,7 x 10 cm

miejsce powstania: Warszawa

wytwórnia: Drukarnia Władysława Łazarskiego

datowanie klocka drzeworytniczego: 1801?-1838? datowanie odbitki graficznej: 1921

opis: Święty Mikołaj w stroju biskupim zwrócony w prawą stronę. Na głowie otoczonej owalną aureolą infuła. Szatę z komżą w drobne paski i z wąską koronką u dołu okrywa kapa spięta pod szyją, ozdobiona motywem białych kwiatów na czarnym tle. Spod kapy wyłania się stuła. Lewa ręka wzniesiona w geście błogosławieństwa. W prawej dłoni księga oraz pastorał o ozdobnym zakończeniu. Twarz z dużymi oczami, cienkimi wąsami i krótką brodą. W prawym górnym rogu opromienione Oko Opatrzności. Poniżej, na białym tle, atrybut w postaci trzech młodzianków w naczyniu klepkowym. U stóp świętego stojącego na czarnym podłożu z kępami białej trawy, klęczy mężczyzna o czarnych włosach i wąsach. To prawdopodobnie pasterz zwracający się o opiekę do św. Mikołaja. Z lewej strony zakomponowano drzewo liściaste o lancetowatej koronie z drobnych liści, zaś poniżej zwrócone w lewo zwierzę (wilka?). Z trzech stron kompozycja została zamknięta obramowaniem z pojedynczej linii. Rewers: pieczęć "58".

motyw ikonograficzny: aureola , biskup , drzewo , gest błogosławieństwa , infuła , księga , młodzieniec , naczynie , Oko Opatrzności , pasterz , pastorał , stuła , święty Mikołaj , zwierzę (wilk)

stan zachowania: dobry

umiejscowienie: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

numer inwentarza: Biblioteka Główna ASP, Nr inw. 1544, sygn. E 26 (58)

uwagi: Drzeworyt odciśnięty został z XIX-wiecznego klocka z warsztatu Kostrzyckich w Płazowie. Obecnie klocek znajduje się w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Podobne do opisanego drzeworyty, zwane były "mikołajkami" i przyklejane na ścianach stajni. Św. Mikołaj był bowiem patronem pasterzy, a zwierzęta domowe miał chronić przed chorobami i wilkami. W tradycji ludowej zachowały się liczne modlitwy i opowieści o tym świętym.

literatura: Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921, s. 36, nr 54 Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934, s. 46 Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970, s. 25, 94, kat. 57 Uspienski, Kult świętego Mikołaja na Rusi, 1985 Skoczeń-Marchewka, Drzeworyty ludowe z Płazowa...,2009

fotografia: Holnicki-Szulc, Wojciech , 2016

obiekty związane:

5000001505 teka grafik Teka Łazarskiego w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

5000000141 klocek drzeworytniczy jednostronny Święty Mikołaj

opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2021.01.13,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

Moja galeria / Loguj