BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00001563
https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/ASP-Wwa_52.jpg
Holnicki-Szulc, Wojciech
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
1801?-1838?
datowanie odbitki graficznej:
1921
opis:
Kompozycja dwudzielna. Na prostokątnych polach wizerunki stojących na murawie świętych męczennic ukazanych z atrybutami. Po lewej święta Katarzyna Aleksandryjska z głową lekko zwróconą w prawą stronę. Lewą rękę trzyma na piersi, w prawej dzierży palmę męczeńską i obnażony miecz. Głowa zwieńczona koroną i otoczona aureolą. Święta ukazana w długiej, przepasanej sukni z tuniką do kolan. Przez prawe ramię przewieszony czarny płaszcz w drobne gwiazdy. Spod płaszcza wystaje fragment koła. W prawej części kompozycji postać św. Barbary o twarzy zwróconej w lewą stronę. W prawej ręce, na wysokości pasa trzyma kielich z prostokątną hostią z małym krzyżem, w lewej ręce wsparty na murawie miecz. Odziana w suknię przewiązaną w pasie, z tkaniny z naprzemiennie zakomponowanych pionowych pasów czarnych i w drobne prążki. Z lewego ramienia spływa biały płaszcz. Z głowy św. Barbary, zwieńczonej koroną i otoczonej aureolą spływają długie włosy. Górną część drzeworytu zdobi pośrodku czarne półkole, rozjaśnione trzema lancetowatymi liśćmi i czarne ozdobniki w kształcie 1/4 koła oraz z trzema liśćmi zebranymi w rogach. Całość obwiedziono cienką czarną linią. Podobna pionowa linia oddziela postacie. Na rewersie pieczęć z liczbą "52".
motyw ikonograficzny:
aureola
,
hostia
,
kielich mszalny
,
koło
,
korona
,
męczennica
,
miecz
,
palma męczeństwa
,
święta Barbara
,
święta Katarzyna
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: Biblioteka Głóna ASP, Nr inw. 1544, sygn. E 26 (52)
uwagi:
Odbitka z jednego z trzynastu zachowanych klocków drzeworytniczych, pochodzących z XIX-wiecznego warsztatu Macieja Kostrzyckiego i jego rodziny z Płazowa. Klocki znajdują się obecnie w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie.
Odbitka jest jedną z grafik, które znalazły się w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" Zygmunta Łazarskiego wydanej w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i pierwszą poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce".
Barbara i Katarzyna, święte dziewice i męczennice są czczone zarówno w kościele katolickim, jak i prawosławnym. Uważane są powszechnie za opiekunki wielu stanów i zawodów. Kościół katolicki zaliczył je do czternastu świętych wspomożycieli, których wstawiennictwo u Boga jest wyjątkowo skuteczne, szczególnie w wypadku chorób.
W Tece Łazarskiego zachowanej w ASP w Warszawie znajdują się dwie identyczne odbitki z wizerunkiem św. Barbary i sw. Katarzyny, odbite z tego samego klocka. Obie oznaczone są na rewersie pieczęcią 51.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 34, nr 45
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 56
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 23, 62, kat. 38
Skoczeń-Marchewka, Otręba, Michura, Teka: Drzeworyty ludowe..., 2001
fotografia:
Holnicki-Szulc, Wojciech
,
2016
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2021.01.11,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |