materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 34,2 x 29 cm
miejsce powstania: Warszawa miejsce pozyskania: Gdańsk
datowanie klocka drzeworytniczego:
1751-1800
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1921
opis:
Drzeworyt w kształcie prostokąta stojącego, kolorowany akwarelą ciemnogranatową, fioletową, żółtą i pomarańczową. Kompozycja przedstawia Matkę Boską w półpostaci, prawą ręką wskazującą na Dzieciątko trzymane na lewej ręce. Wizerunek umieszczono na ciemnym tle, otoczono stylizowanymi kwiatami wielopłatkowymi. U dołuwidoczny odcisk stopy Matki Boskiej. Madonna ubrana jest w fałdowaną suknię oraz płaszcz zdobiony ornamentem kwiatowym, z lamówkam. Na prawym ramieniu Marii sześcioramienna gwiazda. Szyję oplata sznur korali. Twarz Matki Boskiej ukazana schematycznie. Głowę otoczoną promienistą aureolą szczelnie okrywa maforion i wieńczy korona cesarska. Po bokach wzlatują dwa anioły, między którymi rozpięta jest banderola z napisem. Nad głową Madonny unosi się gołębica Ducha Świętego. Mały Jezus błogosławi prawą ręką a w lewej trzyma zamkniętą księgę. Ma owalną twarz, długie włosy i koronę. Ubrany jest w suknię zdobioną licznymi kropkami na piersi i rękawach, fałdowaną u dołu. Na rewersie grafiki pieczęć z liczbą "18".
motyw ikonograficzny:
anioł
,
Dzieciątko Jezus
,
gołębica Ducha Świętego
,
Hodegetria
,
inskrypcja
,
korona
,
księga
,
odcisk stopy Matki Boskiej
,
ornament roślinny
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: Gr.Al. 4074 (18)
uwagi:
Klocek drzeworytniczy z którego wykonano odbitkę J. Kieszkowski datuje na drugą połowę XVIII wieku, a nieznanego autora określa jako "Mistrz Matki Boskiej Okulickiej".
Wzorem ikonograficznym drzeworytu jest cudowny obraz Matki Boskiej Okulickiej, tj. obraz uchodzący za jedną z najstarszych kopii wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej, datowaną na na XVI wiek. Malowidło wykonane zostało farbami temperowymi na desce lipowej, ma wymiary 75 x 110 cm. Wg tradycji podarowane zostało do okulickiego kościoła przez niejakiego Wojciecha Krutskiego jako podziękowanie za uratowanie matki w czasie zarazy i siostry przy porodzie dziecka. Okulice znajdują się w powiecie brzeskim (woj. małopolskie) i kościół parafialny z cudownym obrazem pełni od wieków rolę lokalnego sanktuarium. W 1962 r. wizerunek Matki Boskiej Okulickiej został koronowany koronami papieskimi.
Drzeworyt pochodzi z teki, która znalazła się w Bibliotece Gdańskiej w latach 1945-1975.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 23 nota 11
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
il. nr 15
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 35 nota 149 (dot. podobnej odbitki w Muzeum Etnograficznym w Krakowie)
Galaune, Lietuviu liaudies menas..., 1968,
s. 88
Z dawna Polski Tyś królową. Przewodnik..., 1990,
s. 235-237
obiekty związane:
5000001293
teka grafik
Teka Łazarskiego w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2016.10.20,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
.