BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00001306
.jpg)
.jpg){kind=link}
Matka Boska z Kamieńca Podolskiego
warianty tytułu: Matka Boska z Kalwarii Pacławskiej
odbitka graficzna
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: około 31 x około 20 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: około 31 x około 20 cm
datowanie drzeworytu:
1701-1800?
opis:
Dwa drzeworyty wycięte z dużej grafiki przedstawiającej cudowny wizerunek Matki Boskiej z Kamieńca Podolskiego. Stanowią wyklejki oprawy rękopiśmiennej cyrylickiej księgi liturgicznej Ewangeliarza unickiego. Całość przedstawiała Matkę Boską z Dzieciątkiem w otoczeniu dwóch zakonników, z inskrypcją w języku polskim u dołu.
Wyklejka przedniej okładziny to lewy górny prostokątny fragment drzeworytu z zachowanym częściowo popiersiem Matki Boskiej płaczącej. Przedstawiona w sukni z długimi rękawami i w spływającym z głowy płaszczu, spiętym na piersiach broszą w kształcie rozety, ma głowę otoczoną nimbem, lekko zwróconą na prawo, oczy szeroko otwarte. Prawe ucho odsłonięte. W prawej dłoni trzyma berło. Jej głowę wieńczy ozdobiona kaboszonami korona zamknięta. W lewym górnym rogu pod podwieszoną w rogu kotarą z frędzlami widnieje częściowo obnażona postać wzlatującego anioła wskazującego na koronę Maryi. Drzeworyt jest kolorowany farbami transparentnymi: żółtą, cynobrową, bladobrązową i popielato-fioletową, a także kryjącą ciemnoczerwoną. Łzy zaakcentowano cynobrowymi kropkami. Szaty Maryi są popielato-fioletowe, bladobrązowe i żółte. Berło i korona są wielokolorowe z akcentami w postaci ciemnoczerwonych kresek. Aureola koloru żółtego została ozdobiona cynobrowymi promieniami z ciemnoczerwonymi cętkami. Podobny wzór znajduje się na draperii zwisającej z ramion anioła. Kotara o bladobrązowym węźle i załamaniach ugrowej tkaniny, ma przy brzegach frędzle podkreślone kreskami cynobrowymi i ciemnoczerwonymi.
Wyklejka tylnej okładki to prawy dolny fragment pierwotnego drzeworytu. U góry są widoczne bose stopy Dzieciątka wyłaniające się spod szaty, niżej fragment szkaplerza i pas z dwiema scenami cudów za przyczyną Maryi. Wzdłuż prawego boku stoi święty zakonnik z tonsurą i głową otoczoną nimbem. Trzyma otwartą księgą. A na pelerynce zakonnego stroju, na prawym ramieniu znajduje się krzyż. U dołu widnieje słabo czytelna inskrypcja z trzema linijkami w języku polskim. Drzeworyt podmalowano nadając kolor popielato-fioletowy widocznemu fragmentowi szaty Maryi, fałdom habitu zakonnika i niektórym czworobokom, na których stoi. Kolor żółty ma rozeta, czworoboki szkaplerza, aureola zakonnika i krzyż na jego habicie, detale scen wotywnych i ukośnych pól poniżej, tabliczka z inskrypcją. Cynobrowe i ciemnoczerwone są między innymi obramowania płatków szkaplerza, a także ukośne detale ornamentu pod scenami wotywnymi.
motyw ikonograficzny:
anioł
,
cud
,
kotara
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
,
Matka Boska z Kamieńca Podolskiego
,
szkaplerz
,
święty
,
zakonnik
stan zachowania: zachowany fragmentarycznie
napisy i znaki:
(.)1 DNIA (.) LIPCZA/
(.)AMIENCV:PODL(..)IEM:SŁINYĄCY:CVDAMY/
W KOSCIELE:VOC(..):KA(..)ALITANOW
,
(w dolnej części wyklejki tylnej okładki)
numer inwentarza: Rps 11835/III
uwagi:
Drzeworyty znajdują się w "Ewangeliarzu" (Biblioteka Narodowa , Rps. 11835 III), ofiarowanym w 1590 roku przez mieszczanina Jana Chomicza z Babic miejscowej cerkwi p.w. Narodzenia Pańskiego w dekanacie pruchnickim, diecezji przemyskiej. Po latach księga ta była nadal wykorzystywana w Babicach w drewnianej świątyni p.w. Zaśnięcia NMP. Przez lata była w zbiorach Biblioteki Kapituły Greckokatolickiej w Przemyślu. Dawne sygnatury: BKGK 36 inv.; BN akc. 2595. Oprawa z deski i aksamitu jest datowana na ok. 1600 roku. Była ona jednak prawdopodobnie naprawiana później, kiedy wklejono opisywane dwa fragmenty drzeworytu o tematyce maryjnej. Podobny drzeworyt prezentujący pełną, choć nieco późniejszą wersję, znajduje się w dawnej kolekcji Pawlikowskich i jest nadal przechowywany w zbiorach Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka mieszczącej część przedwojennych zbiorów Ossolineum (nr inw. 69735). Znajduje się w bazie drzeworytów WMDL jako obiekt 721. W przypadku drzeworytów z babickiego Ewangeliarza mamy do czynienia prawdopodobnie ze wcześniejszą i prostszą wersją deski drzeworytniczej z tym samym wizerunkiem. Różnica polega na łzach cieknących z oczu Matki Boskiej, a także drobnych detalach drzeworytów. W późniejszej grafice ze zbiorów Pawlikowskich pełna inskrypcja odnosi się do 1 lipca 1691, kiedy to w Kamieńcu Podolskim w bliżej nieokreślonych okolicznościach Maryja zapłakała krwawymi łzami. Intryguje fakt, iż w tamtym drzeworycie jest mowa o obrazie znajdującym się u ojców karmelitów, tymczasem cudowny obraz, który obecnie jest czczony w Kalwarii Pacławskiej, a pochodzący z Kamieńca Podolskiego znajdował się pod opieką franciszkanów.
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2016.05.31,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |