datowanie klocka drzeworytniczego:
1972?
opis:
Awers. Klocek w kształcie zbliżonym do wydłużonego prostokąta. Na czarnym tle białorytem wykonana widoczna do kolan, przedstawiona en face postać kobiety. Delikatną, cienką białą linią nakreślono pełną twarz, tułów o piersiach w postaci okrągłych kwiatów z drobnymi płatkami, pępek w kształcie pięciopłatkowego kwiatu, łono, które wieńczy linię złączonych ud przypominając tulipanowaty kwiat na długiej łodydze. Związek postaci ze światem roślinnym podkreśla miękka falista linia konturów ciała, a także drobne kreskowania po bokach. Wzdłuż ciała wznoszą się ręce ukazane od łokci do nadnaturalnie powiększonych dłoni. Odziane w rękawy w drobną kratkę są obwiedzione linią z drobnych kropek i falistą kreską od zewnętrznej strony. Wydłużone palce dłoni płynnie przechodzą w półkole nad głową kobiety ozdobione niskimi białymi promieniami. U dołu widnieje ornament pasowy z poziomych białych kresek na czarnym tle z parami pojedynczych kwiatów po obu stronach postaci i drobnymi pionowymi ząbkami wzdłuż dolnej krawędzi deski.
Rewers. Pośrodku na białym polu siedzący diabeł - Boruta. Tułów ukazany na wprost, głowa odwrócona w prawo, lewa kończyna dotyka nasady ogona, prawa zgięta w łokciu i położona na kolanach ugiętych nóg z racicami, skierowanych w lewo. Ogon zawinięty pod lewe udo, zakończony chwostem. Na karku, jednej stronie przedramion, łydkach - krótkie owłosienie.Głowa ukazana profilem z charakterystycznym szpiczastym nosem, mocnym kozim rogiem, szpiczastym uchem, okiem spoglądającym en face i kosmatą brodą. Tors z zaznaczonymi po bokach wcięciami żeber, piersiami podkreślonymi cienkimi białymi liniami i białymi sutkami. W tle między lewym bokiem i kończyną o zgiętym łokciu wydłużony ozdobnik, w lewym górnym rogu schematycznie ukazane czarne słońce. Wokół obramowanie złożone z wąskiego czarnego paska oraz znajdującej się po zewnętrznej stronie szerszej ramy z białymi wiciami roślinnymi po bokach, wycięciami w kształcie ząbków, kropek i kresek wzdłuż dolnej i górnej krawędzi klocka.
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: II/8 IMG 4814 i 4815
uwagi:
Postać Boruty pochodzi prawdopodobnie z cyklu "Diabły i dziwolągi" wykonanego dla znanego kolekcjonera Wiktoryna Grąbczewskiego z Warszawy. Posiada on prywatne muzeum, w którym gromadzi wszelkie przedstawienia diabła i przykłady literatury poświęconej temu tematowi. Grąbczewski miał zamiar wydania legend o diabłach. Drzeworyty były wykonywane z myślą o tej książce. Akt, został wykonany w innym czasie. W okresie stanu wojennego Antoni Toborowicz ur. 1941 wystawiał w 1982 roku swoje prace w kościele w Warszawie przy ul. Żytniej. Część z nich trafiła do zbiorów Biblioteki Narodowej. Drzeworyty Toborowicza były sprzedawane także jako cegiełki na podziemną działalność związkową. W katalogu Biblioteki Narodowej w Warszawie drzeworyt z wyobrażeniem Boruty został określony jako "Siedzący diabeł". W zbiorach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie znajduje się odbitka nr inw. PME 38706, ukazująca różniące się drobnymi szczegółami odbicie lustrzane tego wizerunku.
obiekty związane:
5000001053
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Boruta