BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00001168
miejsce powstania: Wola Libertowska miejsce pochodzenia: Wola Libertowska miejsce pozyskania: Wola Libertowska
datowanie klocka drzeworytniczego:
1980-1987?
opis:
Awers. Po lewej postać diabła ukazanego w pozycji klęczącej: lewa kończyna zgięta i oparta na czarnym półkoliście zwieńczonym kształcie, wewnątrz którego znajduje się biały stwór. Prawa noga ugięta w kolanie pod kątem prostym. Diabeł ma oblicze skierowane w stronę widza, które charakteryzuje się okrągłymi oczami z białym konturem, białymi wąsami, nosem i ustami. Prócz krótkich rogów, szpiczastych uszu diabeł ma krótką brodę. Jego tułów wąski w pasie ma zaznaczone na biało żebra, a po bokach zwisające długie pukle owłosienia, które mogą być też dolnymi fragmentami skrzydeł (?) schowanych za plecami. Kończyny, ogon podtrzymywany do góry lewą dłonią są owłosione. W lewej łapie diabeł trzyma pionowy kij przypominający laskę zwieńczoną diabelską głową z rozwianymi wstążkami, z umieszczonym niżej kolistym elementem ozdobionym białymi motywami tworzącymi wielopłatkowy kwiat. To prawdopodobnie stylizowane tzw. diabelskie skrzypce. U dołu ciągnie się czarny pas z ząbkowanym górnym brzegiem, ozdobiony szlakiem białych kropek i motywów przypominających odwróconą literę "V". Po prawej między dwoma kropkami mieści się monogram wiązany twórcy AT.
Rewers. Pośrodku rybak przedstawiony w pozycji stojącej, lekko zwrócony w lewo, z twarzą skierowaną w stronę widza. Ubrany w niskie nakrycie głowy trzyma oburącz wygiętą wędkę, której żyłka jest zanurzona w paszczy demonicznego potwora ukazanego poniżej. Przypomina on rybę o rozwidlonym ogonie, ma jednak krokodylą głowę uniesioną do góry, dwa niewielkie rogi, a w krótkich odnóżach trzyma wysokie widły w kształcie trójzębu. Potwór dryfuje na białych falach, człowiek został ukazany na tle pejzażu zaznaczonego symbolicznie w postaci dwóch drzew przypominających liście, a także rośliny zwieńczonej trójzębem. U dołu po prawej widnieje monogram wiązany twórcy: "AT".
motyw ikonograficzny:
diabeł
,
instrument muzyczny
,
rybak
,
sygnatura
,
wędka
,
widły
,
woda
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
AT
,
(u dołu awersu, po prawej)
AT
,
(u dołu rewersu, po prawej)
numer inwentarza: III/16 IMG 4791 i 4792
uwagi:
Twórca wykonał dwa klocki drzeworytnicze o podobnej tematyce ikonograficznej, różniące się drobnymi szczegółami. Diabelskie skrzypce, o których mowa w opisie jednej ze stron klocka, należą do instrumentów ludowych popularnych między innymi na Kaszubach. Na szczycie kija znajduje się maska potwora lub diabła, często w kapeluszu ozdobionym dzwoniącymi blaszkami. Około połowy kija jest umieszczona deska lub pudełko wypełnione grzechoczącymi przedmiotami przypominające skrzypce. Ze szczytem instrumentu łączą je struny z drutu, które pociągane brzęczą i robią diabelski hałas.
Drzeworyt pochodzi prawdopodobnie z cyklu "Diabły i dziwolągi" wykonanego dla znanego kolekcjonera Wiktoryna Grąbczewskiego z Warszawy. Posiada on prywatne muzeum, w którym gromadzi wszelkie przedstawienia diabła i przykłady literatury poświęconej temu tematowi. Grąbczewski miał zamiar wydania legend o diabłach. Drzeworyty były wykonywane z myślą o tej książce. W okresie stanu wojennego Antoni Toborowicz ur. 1941 wystawiał w 1982 roku swoje prace w kościele w Warszawie przy ul. Żytniej. Część z nich trafiła do zbiorów Biblioteki Narodowej. Drzeworyty Toborowicza były sprzedawane także jako cegiełki na podziemną działalność związkowej.
fotografia:
Wąsik, Marcin
,
2014
obiekty związane:
.jpg)
.jpg)
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2014.10.27,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |