Baza Danych

5000000988 00000988

00000988

https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/bn_g_23114_(1).jpg

Business Graphics Datentechnik GmbH

Święty Juda Tadeusz

odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego

materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny

szukaj w tezaurusie szukaj w indeksie

wymiary: 30,5 x 37 cm

autor klocka drzeworytniczego: Skowroński, Grzegorz

datowanie klocka drzeworytniczego: 1746

opis: W prostym obramowaniu z grubej linii, pośrodku umieszczono owal z przedstawionym do bioder świętym apostołem. Zwrócony w prawo, trzyma w dłoniach po lewej stronie, prostokątny obraz z wizerunkiem Jezusa, którego głowa na czarnym tle jest otoczona aureolą. Św. Juda Tadeusz ma na sobie pofałdowane szaty, a jego lekko pochyloną głowę z licznymi promieniami otacza półkolista aureola ozdobiona na obrzeżeniu ornamentem geometrycznym. Rozsiewa ona wiązki promieni, które ukazane na czarnym tle wypełniają wnętrze owalu. Jest obramowany wypukłym ciągłym ornamentem pasowym z szeregowo ułożonych stylizowanych kamieni szlachetnych - pojedynczych form owalnych przedzielonych parami wypukłych perełek. Wizerunek świętego apostoła trzymają pulchne nagie aniołki z rozwiniętymi skrzydłami, czarnymi włosami i twarzami skierowanymi na boki. Ukazany po prawej stronie ma wokół bioder opaskę z udrapowanej tkaniny. Aniołki mają nad głowami i u stóp obłoki. Głowy dwóch innych aniołków są widoczne w dolnych rogach odbitki. Są jedynie fragmentami całych postaci, które podtrzymują owal dołem. Widać to na fragmencie odbitym z rewersu klocka, znanym z innych kolekcji. Tam także istnieje rozbudowana inskrypcja, oraz napis odnoszący się do roku powstania deski i jej wykonawcy.

motyw ikonograficzny: anioł , apostoł , aureola , męczennik , obraz , promień , święty Juda Tadeusz

stan zachowania: uszkodzony

umiejscowienie: Biblioteka Narodowa

uwagi: Dwustronna deska pozwalała na wykonanie odbitek na dwóch arkuszach, które sklejano by uzyskać obraz świętego Judy Tadeusza z inskrypcją u dołu. Zachowany drzeworyt jest odbitką awersu deski. Porównanie odbitek zachowanych w innych zbiorach pozwala przypuszczać, że przedstawienia na obu stronach klocka drzeworytniczego były odwrócone w stosunku do siebie o 180 stopni. Drzeworyt został poddany konserwacji. Św. Juda Tadeusz był jednym z dwunastu apostołów, jest zaliczany do grona męczenników i świętych kościoła katolickiego i prawosławnego. Określany jest jako "Juda Jakubowy", co może oznaczać zarówno syna Jakuba, jak i brata Jakuba. Teksty biblijne wskazują na jego pokrewieństwo z Jezusem. Był pierwszym apostołem, który wyruszył głosić Dobrą Nowinę. Działał w Mezopotamii i Persji. Poniósł śmierć męczeńską. Jest pochowany w bazylice św. Piotra w Rzymie. Przedstawiany z pałką lub włócznią (na pamiątkę swej śmierci), barka rybacką, krzyżem, laską, albo z obrazem przedstawiającym oblicze Jezusa (mandylionem). Ten wizerunek nawiązuje do opowieści w tradycji wschodniej, wiązanej z postacią Tadeusza z Edessy. Hagiografia katolicka utożsamia obie osoby. Edessa - obecnie Urfa w Turcji, była w czasach apostoła stolicą małego królestwa. Jego władca król Abgar był zarażony trądem. W liście poprosił Chrystus, którego cuda były już znane, o przybycie i uleczenie. Chrystus obiecał, że gdy wypełni swe przeznaczenie, pośle doń jednego ze swych uczniów. Juda Tadeusz po pojawieniu się w Edessie rozpoczął swą działalność misyjną, zasłynął też z uzdrowień. Gdy przybył do Abgara król ujrzał jasność i nieznaną mu zjawę na obliczu apostoła. Wiara władcy, została nagrodzona, a on sam i jego syn uleczeni. Inna wersja głosi, że król Edessy został uzdrowiony cudownym obrazem Pańskiego Oblicza. Kult św.Judy Tadeusza w XVIII wieku nasilił się w Polsce i Austrii, gdzie uważano go za patrona spraw trudnych i przegranych.

literatura: Rastawiecki, Słownik rytowników polskich..., 1886/1980 Fros, Sowa, Twoje imię, 1975 Pająk, Święty Juda Tadeusz..., 2011

fotografia: Business Graphics Datentechnik GmbH , 2013

obiekty związane:

5000000853 odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego Święty Juda Tadeusz

opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2013.12.17,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

Moja galeria / Loguj