warianty tytułu: Matka Boska Bolesna, Pieta Jarosławska, Matka Boska Bolesna z Jarosławia
datowanie klocka drzeworytniczego:
1831
datowanie odbitki graficznej:
przed 1948.08.23
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący, przedstawiająca na postumencie Matkę Boską z ciałem Chrystusa, spoczywającym na Jej kolanach. Maria ukazana w suto marszczonej sukni z długimi rękawami i spływającym z ramion płaszczu, zdobionym ornamentem roślinnym. Do twarzy tuli głowę Jezusa, którą podtrzymuje rękami. Bezwładne ciało Jezusa (widoczny lewy profil) okryte jest perizonium. Na dłoniach, stopie i w lewym boku widoczne rany. Głowy obu postaci zwieńczone koronami i otoczone promienistymi nimbami. Pieta ukazana jest pod rozłożystym, owocującym drzewem (grusza) o drobnych listkach. Po obu stronach postaci po trzy rozetki, rozmieszczone niesymetrycznie. Przy dolnej krawędzi nieukończony napis: "NAYST" Kompozycję zamyka ozdobna ramka, wypełniona stylizowanymi listkami.
motyw ikonograficzny:
ciało Chrystusa
,
drzewo (grusza)
,
gwiazda
,
korona
,
Matka Boska
,
owoc (gruszka)
,
perizonium
,
Pieta
,
płaszcz
,
postument
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: MCz.IV.63:48
uwagi:
Pierwowzorem przedstawienia był prawdopodobnie cudowny wizerunek Matki Boskiej Bolesnej z Jarosławia (woj. podkarpackie). Według legendy pasterze poszukujący zaginionego bydła mieli je odnaleźć klęczące koło dzikiej gruszy, na której dostrzegli rzeźbę Matki Bożej, trzymającej na kolanach ciało swego Syna. Wizerunek z klocka płazowskiego jest lustrzanym odbiciem oryginału, znajdującego się w Sanktuarium w Jarosławiu. W stosunku do pierwowzoru zmieniono także pewne detale, między innymi układ rąk postaci.
Odbitka wykonana z jednego z trzynastu zachowanych klocków drzeworytniczych, pochodzących z warsztatu Macieja Kostryckiego i jego rodziny z Płazowa. Do zbiorów częstochowskiego muzeum zakupiona 13.08.1948 na wystawie w Częstochowie "od Muzeum Narodowego w Krakowie", jak odnotowano w karcie inwentarzowej.
obiekty związane:
5000000026
klocek drzeworytniczy dwustronny
Pieta, Cud w Walldürn
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2013.10.22,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
.