BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000844
.jpg)
.jpg){kind=link}
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 13,2 x 9,4 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 13,2 x 9,4 cm
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1801-1841
opis:
Matka Boska ukazana 3/4 z Dzieciątkiem na prawej ręce, w lewej trzyma berło. Postacie widnieją w owalu, na który nakładają się w czterech punktach stylizowane liście akantu, całość ujęta w ramkę w kształcie prostokąta stojącego, w narożnikach i nad owalem okrągłe wota (noga, oczy, ręka, postać ludzka, kajdany). W dole kompozycji skrócony napis oznaczający: "Obraz Panny Maryi Podkamieńskiej". Głowy obu postaci zwieńczają korony i otaczają promieniste aureole. Madonna ma sobie suknię i płaszcz, głowę okrywa maforion. Dzieciątko ubrane w sukienkę z długimi rękawami, w prawej ręce trzyma zamkniętą księgę, lewą unosi w geście błogosławieństwa. Twarze ukazane płasko, bez światłocienia, oczy zamarkowane czarnymi punktami. Tło jasne za postaciami jasne. Fałdowanie szat podkreślone szrafowaniem układającym się w jodełkę, na powierzchni ramki gęste kreskowanie w układzie pionowym i poziomym, ornament roślinny wykonany liniami esowatymi i kolistymi, w narożnikach punktowanie. Na wotach w górnych narożach umieszczona sygnatura autora, tj. litery A i L. Odbitka kolorowana akwarelą jasnożółtą, ugrową, pomarańczową, fioletowa i różową.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
berło
,
Dzieciątko Jezus
,
korona
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
,
wotum
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
OBRAZ P:M:PODKAMIENIECK
,
(u dołu)
A L
,
(na wotach w górnych narożnikach)
numer inwentarza: ECT.3006
uwagi:
Drzeworyt jest prawdopodobnie ludowym odwzorowaniem wizerunku Matki Boskiej z Podkamienia. Grafika ukazuje go w odbiciu lustrzanym. Kult Matki Boskiej w Podkamieniu na Podolu łączy się z dziejami założonego tam w 1245 roku klasztoru oo. dominikanów. Obraz pierwszy raz był koronowany koronami papieskimi w 1727 (korony skradziono w 1870). Druga koronacja była w 1927. Trzeci raz koronowano obraz w 1959, po przeniesieniu go do Wrocławia i umieszczeniu w nawie dominikańskiego kościoła p.w. św. Wojciecha. Wzorem ikonograficznym dla cudownego obrazu Matki Boskiej z Podkamienia jest Matka Boska Śnieżna, wizerunek w stylu bizantyńskim czczony w bazylice Santa Maria Maggiore w Rzymie. Jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych obrazów maryjnych, licznie spotykany w kościołach, w wielu czczony jako cudowny, przed którym modliły się m.in. kobiety oczekujące poczęcia i dotknięci chorobą oczu. Charakterystycznym elementem na obrazie jest chusta w dłoni Madonny; na drzeworycie tego szczegółu brak.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852) - mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego gromadzonych w Medyce, znalazła się tam również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, w okresie, kiedy działali ostatni drzeworytnicy wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej. W gromadzeniu ludowych drzeworytów Pawlikowskiemu pomagał Kajetan Wincenty Kielisiński, rysownik i rytownik. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie i Wielkopolsce nabywał on grafiki od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego. W 1921 roku drzeworyty wraz z całym zbiorem Pawlikowskiego, trafiły do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazane tam przez wnuka Jana Pawlikowskiego. W latach 40. XX w. znalazły się w zbiorach Biblioteki Akademii Nauk USRR, obecnie w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (przechowywane w Oddziale Sztuki mieszczącym się w Pałacu Baworowskich). Poprzedni numer inwentarzowy w kolekcji Pawlikowskiego: 799.
literatura:
Kielisiński, Kilka słów o ważniejszych zbiorach przedmiotów sztuki w Polsce,
1841, nr 2, s. 11
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 21-24
Z dawna Polski Tyś królową, 1990,
s. 50-52
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2013.08.17,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |