BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000763
.jpg)
.jpg){kind=link}
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1801-1841
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący. Przedstawia św. Kunegundę (Kingę) ukazaną w pełnej postaci, en face, w zwieńczonej krzyżem koronie zamkniętej na głowie otoczonej aureolą o zygzakowatym brzegu. Rysy twarzy są schematyczne, oddane czarnymi liniami, oczy wyraziste, zaznaczone półkole brody i policzka. Święta w prawej ręce trzyma wotum - budynek klasztorny z kościołem, w lewej berło zwieńczone trójliściem. Jest ubrana w czarny strój zakonny ze szkaplerzem z przodu wyodrębnionym białą linią, długi habit, płaszcz z podszewką w ukośne kreski na białym tle. Za sznur opasujący szatę, przy lewym boku, jest zatknięty różaniec zakończony krzyżem wpisanym w medalion. Szyję świętej okrywa biała fałdowana binda, a głowę welon opadający na ramiona. Św. Kunegunda stoi pewnie na drobnych stopach na ziemi zamarkowanej kreskami układającymi się w różnych kierunkach. Całość została ujęta w szeroką czarną ramę ozdobioną krótkimi białymi ukośnymi kreskami z półkolistym zwieńczeniem, a następnie obwiedziona pojedynczą linią. Pod wizerunkiem widnieją trzy poziome pola, z których górne posłużyło do wycięcia inskrypcji. Pozostałe dwa są gładkie, czarne.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
berło
,
klasztor (model)
,
korona
,
różaniec
,
strój zakonny
,
święta Kinga
,
święta Kunegunda
,
wotum
napisy i znaki:
SWIeNti KONEGONDY
,
(u dołu kompozycji, od lewej strony)
numer inwentarza: ECT.3103
uwagi:
Wizerunek zbliżony do przedstawienia ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, nr inw.E/552/MT (zob. baza drzeworytów).
Święta Kinga(1234-1292), zwana też Kunegundą była córką króla węgierskiego Beli IV, żoną polskiego władcy Bolesława Wstydliwego (1226-1279). Po jego śmierci męża wstąpiła do zakonu klarysek. Zmarła w Starym Sączu w założonym przez siebie klasztorze, gdzie znajduje się jedno z miejsc jej kultu. Kanonizowana w 1999 roku. Jest patronką Królestwa Polskiego i Litwy, a także diecezji tarnowskiej. Opiekuje się górnikami solnymi, stąd np. w kopalni soli w Wieliczce istnieje jej kaplica. Ten patronat wiąże się z popularną legendą o świętej i jej pierścieniu. W Polsce znane są liczne poświęcone jej legendy.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852)- mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego, syna założyciela zbiorów sztuki w Medyce, które sam znacznie powiększył. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego znalazła się również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Stanowi ona niezwykle cenny i pionierski zasób, a jej twórca należy do pierwszych zbieraczy, który – gromadząc „starożytności ojczyste” – umiał skierować uwagę na niedoceniane przez jemu współczesnych prace ludowych i prowincjonalnych artystów. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, czyli w okresie, kiedy działali ostatni już drzeworytnicy, wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej.
Tworząc kolekcję ludowych drzeworytów, Pawlikowski korzystał z pomocy Kajetana Wincentego Kielisińskiego (1810-1849), rysownika i rytownika, przez pewien czas opiekuna zbiorów medyckich. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie czy Wielkopolsce nabywał on grafiki między innymi od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego w latach 1845-1851, również współpracującego z Pawlikowskim, który cały swój zbiór w 1849 roku przeniósł z Medyki do Lwowa. W 1921 roku spuścizna po Józefie Gwalbercie Pawlikowskim, trafiła do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazana tam przez wnuka, Jana Pawlikowskiego. Po II wojnie pozostałe we Lwowie zbiory weszły w skład Biblioteki Akademii Nauk USRR, która po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę przemianowana została na Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Drzeworyty ludowe przechowywane są w Oddziale Sztuki Biblioteki, w Pałacu Baworowskich we Lwowie.
Odbitka o dawnym numerze inwentarza:500.
literatura:
Grabowski, Ludowe obrazy drzeworytnicze, 1970,
s. 135, il. 13
Fros, Sowa, Księga imion i świętych, t. 6, 2007,
s. 606
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 21-24, 65, il. 22 i 66 (wzór?)
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2013.08.13,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |