datowanie odbitki graficznej:
1801-1850
opis:
Drzeworyt odciśnięty z kilku klocków. Zachowany fragment grafiki składa się z 3 różnej wielkości części, sklejonych ze sobą. Środkowy fragment największy, przedstawia Chrystusa przybitego do krzyża (widoczny do pasa). Drobne ciało Jezusa oddane z detalami. Artysta zaznaczył mięśnie rąk i żebra. Głowa Ukrzyżowanego zwieńczona cierniem opada na prawe ramię. Twarz wyrazista, okolona zarostem. Krople krwi spływają po rękach i tułowiu. Krzyż pokryty słojami drewna. Na górnej belce titulus z napisem. Po obu stronach Jezusa wijące się gałązki z wielopłatkowymi kwiatami i rozbudowanymi liśćmi. Kompozycję zamykają z prawej i z lewej dwa doklejone fragmenty grafik, niekompatybilne z środkową częścią przedstawienia. Przedstawiają po dwa okrągłe medaliony z popiersiami ewangelistów: Łukasza, Marka, Mateusza i Jana. Każdy z apostołów zwrócony w stronę krzyża, z atrybutami w dłoniach. Medaliony otoczone są ozdobnymi obwódkami, każda z napisem, wskazującym ewangelistę. Pole pomiędzy medalionami wypełnia stylizowany ornament roślinny.
motyw ikonograficzny:
Chrystus na krzyżu
,
ornament roślinny
,
święty Jan Ewangelista
,
święty Łukasz Ewangelista
,
święty Marek Ewangelista
,
święty Mateusz Ewangelista
stan zachowania: zachowany fragmentarycznie
napisy i znaki:
LUCAS EVAN, MARCUS EVN, MATI AS EVAN, IOAN EVAN
,
(na medalionach)
INRI
,
(na belce krzyżowej)
numer inwentarza: 69741
uwagi:
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852)- mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego, syna założyciela zbiorów sztuki w Medyce, które sam znacznie powiększył. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego znalazła się również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Stanowi ona niezwykle cenny i pionierski zasób, a jej twórca należy do pierwszych zbieraczy, który – gromadząc „starożytności ojczyste” – umiał skierować uwagę na niedoceniane przez jemu współczesnych prace ludowych i prowincjonalnych artystów. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, czyli w okresie, kiedy działali ostatni już drzeworytnicy, wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej.
Tworząc kolekcję ludowych drzeworytów, Pawlikowski korzystał z pomocy Kajetana Wincentego Kielisińskiego (1810-1849), rysownika i rytownika, przez pewien czas opiekuna zbiorów medyckich. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie czy Wielkopolsce nabywał on grafiki między innymi od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego w latach 1845-1851, również współpracującego z Pawlikowskim, który cały swój zbiór w 1849 roku przeniósł z Medyki do Lwowa. W 1921 roku spuścizna po Józefie Gwalbercie Pawlikowskim, trafiła do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazana tam przez wnuka, Jana Pawlikowskiego. Po II wojnie pozostałe we Lwowie zbiory weszły w skład Biblioteki Akademii Nauk USRR, która po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę przemianowana została na Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Drzeworyty ludowe przechowywane są w Oddziale Sztuki Biblioteki, w Pałacu Baworowskich we Lwowie.
W kolekcji J. G. Pawlikowskiego drzeworyt posiadał nr inw. 1257/35. Wcześniejszy numer inw. w kolekcji Biblioteki W. Stefanyka: ECT.3088.