BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000720
.jpg)
.jpg){kind=link}
datowanie odbitki graficznej:
około 1850
opis:
Kompozycja ujętą w prostokąt stojący, symetryczna. Na pierwszym planie ukazani dwaj święci: Piotr (z prawej) i Paweł (z lewej). Obaj apostołowie w długich, przepasanych sukniach i płaszczach spiętych na piersiach, zdobionych ornamentem roślinnym (białoryt). Głowy otoczone okrągłymi nimbami. Twarze wyraziste, zindywidualizowane, z wyraźnie zaznaczonymi detalami, okolone zarostem (u św. Pawła broda sięgająca do piersi). Święty Piotr w prawej dłoni trzyma klucze. Św. Paweł lewą dłoń przykłada do piersi, prawą rękę wspiera na mieczu. Pomiędzy apostołami unosi się opromieniona gołębica. W głębi widoczny fragment świątyni zwieńczonej kopułą, do której prowadzą rozległe schody. W górnych narożach obłoki. U dołu, na wydzielonym polu napis wraz z sygnaturą (?). Odcisk drzeworytu rozmyty, miejscami mało wyraźny, świadczący prawdopodobnie o mocnym zużyciu klocka, z którego wykonano grafikę.
motyw ikonograficzny:
gołębica Ducha Świętego
,
klucz
,
księga
,
miecz
,
świątynia
,
święty Paweł
,
święty Piotr
stan zachowania: zły
napisy i znaki:
OBRAZ SWIETEGO PIOTRA I PAWŁA (...) I.S.
,
(wzdłuż dolnej krawędzi)
numer inwentarza: ECT.3129
uwagi:
Święty Piotr czczony jest jako patron wielu miast oraz papieży, piekarzy, żniwiarzy, szklarzy, szewców, rybaków, sieciarzy i rozbitków morskich. Do niego zwracali się chorzy na epilepsję i gorączkujący oraz ukąszeni przez węże. Święty przedstawiany jest najczęściej z dwoma kluczami, symbolizującymi Królestwo Boże. Innymi atrybutami mogą być także: kogut, odwrócony krzyż, księga, skała, tiara w rękach, pastorał. Święty Paweł jest patronem wielu miast i zakonów, marynarzy, tkaczy, powroźników i wikliniarzy. Jego atrybutami są baranek, koń, kość słoniowa, miecz. Imię św. Pawła przyzywali cierpiący na choroby uszu, ukąszeni przez węża oraz proszący o deszcz i urodzaj.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852)- mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego, syna założyciela zbiorów sztuki w Medyce, które sam znacznie powiększył. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego znalazła się również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Stanowi ona niezwykle cenny i pionierski zasób, a jej twórca należy do pierwszych zbieraczy, który – gromadząc „starożytności ojczyste” – umiał skierować uwagę na niedoceniane przez jemu współczesnych prace ludowych i prowincjonalnych artystów. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, czyli w okresie, kiedy działali ostatni już drzeworytnicy, wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej.
Tworząc kolekcję ludowych drzeworytów, Pawlikowski korzystał z pomocy Kajetana Wincentego Kielisińskiego (1810-1849), rysownika i rytownika, przez pewien czas opiekuna zbiorów medyckich. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie czy Wielkopolsce nabywał on grafiki między innymi od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego w latach 1845-1851, również współpracującego z Pawlikowskim, który cały swój zbiór w 1849 roku przeniósł z Medyki do Lwowa. W 1921 roku spuścizna po Józefie Gwalbercie Pawlikowskim, trafiła do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazana tam przez wnuka, Jana Pawlikowskiego. Po II wojnie pozostałe we Lwowie zbiory weszły w skład Biblioteki Akademii Nauk USRR, która po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę przemianowana została na Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Drzeworyty ludowe przechowywane są w Oddziale Sztuki Biblioteki, w Pałacu Baworowskich we Lwowie. W kolekcji Pawlikowskiego drzeworyt posiadał nr inw. 1251/5
literatura:
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 21-24, 62
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2013.07.26,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |