datowanie klocka drzeworytniczego:
1925-1928
opis:
Klocek drzeworytniczy jednostronny przedstawiający scenę strącenia szatana do piekła. Na pierwszym planie widoczna postać świętego Michała Archanioła, zwrócona w lewą stroną. W rękach Archanioł trzyma laskę, którą uderza leżącego na ziemi diabła. Szatan przedstawiony z cechami zwierzęcia: ogonem, kopytem, błoniastymi skrzydłami i przednimi kończynami wyciągniętymi do góry. Cechy ludzkie na jedynie jego twarz. Wzdłuż dolnej krawędzi kompozycji widoczny wąż z otwartym pyskiem. W górnej części ukazano twarz w promienistej aureoli oraz wyciągniętą jakby z nieba rękę. Wzdłuż lewej krawędzi deski inskrypcja. Za plecami św. Michała ulistniona gałązka. W każdym rogu gwiazdka w trójkącie. Całość kompozycji ujęta w prostokątną ramkę, modelunek schematyczny, poszczególne elementy wykonane w technice białorytu.
motyw ikonograficzny:
diabeł
,
gwiazda
,
laska
,
Ręka Opatrzności
,
słońce
,
święty Michał Archanioł
,
zwierzę (wąż)
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: MGB/E/4791
uwagi:
To jeden z 13 klocków, które znajdowały się w kolekcji Emila Zegadłowicza. Pisarz twierdził, że Jędrzej Wawro już w młodości zajmował się wykonywaniem drzeworytów, które sprzedawał na targach. Zdaniem T. Seweryna Wawro pierwszy raz z drzeworytami miał do czynienia w 1925 roku, kiedy namówił go Zegadłowicz. Dowodzi to nieumiejętne wykonanie czterech pierwszych klocków z desek lipowych, z których nie udawało się tłoczyć odbitek, a jeden z klocków uległ zniszczeniu podczas odbijania Przedstawiały one anioła, monstrancję, serce i łabędzia. Wawro nie był zadowolony z efektu pracy. Wtedy Zegadłowicz sprowadził deski gruszkowe i odpowiednie dłuta. Łącznie w lachach 1925-1933 Wawro miał wykonać 20 klocków. Oprócz klocków w posiadaniu Zegadłowicza, dwa kolejne zamówił nieznany kolekcjoner z Krakowa, natomiast w czerwcu 1933 Wawro wykonał pięć klocków zakupionych przez Elmę Pratt, dyrektor International School of Art w Nowym Jorku.
literatura:
Zegadłowicz, Ballada o świątkarzu, 1928
Piecątki beskidzkie Jędrzeja Wowra, wyd. drugie, 1938
Seweryn, Żywot i dzieło powsinogi beskidzkiego Jędrzeja Wawry, "PSL", 1956, nr 3,
s. 143-144
Seweryn, Świątkarz powsinoga, 1963
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 51 nota 277, fot. s. 143
obiekty związane:
5000000203
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego jednostronnego
Strącenie do piekła