Baza Danych

5000000892 00000892

00000892

https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/E_2114_ML_a_(1).jpg

Maciuk, Piotr

Święty Ambroży

klocek drzeworytniczy jednostronny
szukaj w tezaurusie szukaj w indeksie

materiał (podłoża): drewno
technika: drzeworyt wzdłużny

szukaj w tezaurusie szukaj w indeksie

wymiary: 14,5 x 10,2 x 2,2 cm

miejsce pochodzenia: Kodeń (gmina)

datowanie klocka drzeworytniczego: 1751-1800

opis: Kompozycja ujęta w prostokąt stojący, obwiedziona grubą, czarną linią. Centralnie ukazany św. Ambroży, lekko zwrócony na prawo. Przedstawiony w stroju biskupa: w sięgającej niżej kolan rokiecie oraz zdobionej stylizowanym ornamentem roślinnym kapie, sięgającej do ziemi. Na piersiach i ramionach paliusz. Głowa zwieńczona mitrą. Prawą ręką św. Ambroży podtrzymuje pastorał, lewą dłoń unosi w geście błogosławieństwa. W prawej, górnej części kompozycji Oko Opatrzności, z którego wybiegają promienie, skierowane w stronę Świętego. Tło kompozycji wypełnione nierównymi, naprzemianległymi, poziomymi kreskami. W dolnej części kompozycji, na wydzielonym polu napis.

motyw ikonograficzny: biskup , gest błogosławieństwa , infuła , Oko Opatrzności , paliusz , pastorał

stan zachowania: dobry

napisy i znaki: Z AMBROZIPATRONW. , (przy dolnej krawędzi)

umiejscowienie: Muzeum Lubelskie

numer inwentarza: E/2114/ML (a)

uwagi: Klocek odnaleziony został w okolicach Kodnia (woj. lubelskie, pow. bielski) - popularnego ośrodka pątniczego. Na początku XX w. znajdował się w posiadaniu ks. A. Pleszczyńskiego, który w 1901 r. odciśniętą z matrycy odbitkę opublikował w "Wiśle" ("Przesyłam Szanownej Redakcji odbitkę z kliszy, znajdującej się w mojem posiadaniu ..."). W latach 20. XX w. klocek był własnością ks. Ludwika Zalewskiego, który w 1922 roku udostępnił ją Władysławowi Łazarskiemu, a ten wykonał z niej serię odbitek. Ks. Zalewski odsprzedał klocek do zbiorów Muzeum Lubelskiego w Lublinie w 1952 r. Święty Ambroży - ojciec i doktor Kościoła, biskup Mediolanu żyjący w IV wieku, czczony jest jako święty w kościele katolickim i prawosławnym. Hagiografowie podają, że gdy Święty był dzieckiem, przyleciały do niego pszczoły i zaczęły wchodzić do jego ust. Po chwili jednak wyleciały, unosząc się w górę, co przez ojca św. Ambrożego odczytane zostało jako zapowiedź niezwykłego życia syna. Pamięć o tym wydarzeniu z pewnością zadecydowała, że św. Ambroży czczony jest jako patron pszczelarzy i pasiek. Ule figuralne przybierające kształt św. Ambrożego, stawiane czasami w pasiekach mają chronić pszczele roje i zapewniać obfitość miodu.

literatura: Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970, s. 27 Pleszczyński, Notatka o drzeworycie z wizerunkiem św. Ambrożego, "Wisła", t. XV, s. 340

fotografia: Maciuk, Piotr , 2013

obiekty związane:

5000000433 odbitka graficzna Święty Ambroży