BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00001638
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
1701?-1850?
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1921
opis:
Drzeworyt w kształcie prostokąta stojącego, przedstawia kompozycję ujętą w cienką ramkę, o kompozycji dwustrefowej. U dołu widnieje krajobraz miejski z budynkami mieszkalnymi i kościołami. W centrum i u góry widnieje kwiat na grubej łodydze, z którego wyłania się półpostać Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Madonnę i Jezusa otaczają symetrycznie ułożone gałązki, z których wyrastają liście, kwiaty i pąki. Dzieciątko ubrane w sukienkę spoczywa na lewym ramieniu Marii, prawą rękę unosi błogosławiąc, w lewej trzyma jabłko królewskie. Matka Boska prawą ręką złożoną na piersi wskazuje na Syna. Ma sobie suknię i płaszcz spływający z głowy, spięty klamrą na piersi. Płaszcz zdobią pasy i lamówka w zygzakowaty wzór. Na głowie Matki Boskiej i Dzieciątka znajdują się korony zamknięte z krzyżami na szczycie, ponadto otaczają je okrągłe nimby z promieniami w kształcie płatków, obwiedzione szlaczkami z zygzaków. Wzdłuż górnej krawędzi znajduje się inskrypcja, natomiast dołem poprowadzono wąski pas z motywem jodełki.
Poza odciskiem w lewym dolnym rogu ołówkiem liczba "15".
motyw ikonograficzny:
architektura
,
jabłko królewskie
,
korona
,
kwiat
,
miasto
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
oB. AZ P:MARYIEY ZDZIESZEWSKIEY
,
(wzdłuż górnego brzegu)
numer inwentarza: PME 31457
uwagi:
Odbitka wykonana została z klocka drzeworytniczego nieznanego autora (wg Kieszkowskiego klocek drzeworytniczy datowany jest na XVIII wiek lub pierwszą połowę XIX wieku, autora określa mianem "Mistrz M.B Zdzierzewskiej").
Ukazana na drzeworycie Madonna z Dzieciątkiem stanowi ludowe, zniekształcone odwzorowanie cudownego wizerunku Matki Boskiej w Borku na Zdzieżu, zwanej także Matką Bożą Pocieszenia - Panią Borecką. Obraz ten datowany jest na koniec XVI wieku, największym kultem otaczany był w XVII wieku, a w 1931 roku został koronowany koronami papieskimi. Można przypuszczać, że bezpośrednią inspiracją dla drzeworytnika była grafika dewocyjna w układzie dwustrefowym z Madonną i Dzieciątkiem na tle dawnego Zdzieża, który obecnie jest częścią Borku Wielkopolskiego w powiecie gostyńskim.
Odbitka jest jedną ze zbioru opublikowanego przez Zygmunta Łazarskiego w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce".
PME pozyskało drzeworyt w 1954 roku od K. Niedzielskiego. Poprzedni numer archiwalny odbitki: 3445.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 24, nr 13
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 20
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 33 nota 132 (dot. podobnej odbitki w Bibliotece Jagiellońskiej)
Błaszczyk, Drzeworyty wielkopolskie, "PSL", 1971,
s. 133
Z dawna Polski Tyś królową. Przewodnik..., 1990,
s. 200-202
fotografia:
Koprowski, Edward
,
2013
obiekty związane:
.jpg)
opracowanie dokumentu: Brzozowska, Leonia, 2022.12.02,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |