Baza Danych

5000001554 00001554

00001554

https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/ASP-Wwa_46.jpg

Holnicki-Szulc, Wojciech

Matka Boska Turska

warianty tytułu: Matka Boska z Dzieciątkiem

odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego

materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny

szukaj w tezaurusie szukaj w indeksie

wymiary: 39,6 x 31,1 cm

miejsce powstania: Warszawa

wytwórnia: Drukarnia Władysława Łazarskiego

datowanie klocka drzeworytniczego: 1801?-1838? datowanie odbitki graficznej: 1921

opis: Matka Boska z Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce. Maria w bogato zdobionej czteropłatkowymi kwiatami sukni z kryzą przy szyi oraz w długim welonie, spływającym z głowy na kształt stożka. Na głowie, otoczonej okrągłą aureolą, korona zamknięta, podtrzymywana przez dwa anioły na obłokach. W prawej dłoni berło. Dzieciątko Jezus w długiej sukience, z jabłkiem w prawej dłoni. Lewa ręka uniesiona w geście błogosławieństwa.Głowa zwieńczona koroną zamkniętą, otoczona okrągłą aureolą. U dołu poziomy, czarny, niewycięty pas przeznaczony na napis. Wokół, pogrubione po bokach, szerokie, czarne obramowanie. Rewers: pieczęć "46".

motyw ikonograficzny: anioł , berło , Dzieciątko Jezus , jabłko królewskie , korona , kwiat , Matka Boska Turska , obłok , welon

stan zachowania: dobry

umiejscowienie: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

numer inwentarza: Biblioteka Główna ASP, Nr inw. 1544, sygn. E 26 (46)

uwagi: Matka Boska Turska prezentuje typ ikonograficzny Matki Bożej z Maria Zell (Austria). Legenda, związana z wizerunkiem Matki Boskiej Turskiej mówi, że karczmarz ze wsi Lenartowice suszył przed domem nawilgły drzeworyt przedstawiający Matkę Bożą z Maria Zell. Obrazek na dźwięk dzwonów, zwołujących wiernych na nieszpory poszybował w stronę pobliskiego Turska ( woj. wielkopolskie) i tu opadł. Fakt ten uznano za cudowny. Do Turska zaczęli ściągać pielgrzymi. Wstawiennictwu cudownego wizerunku przypisywano wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski. Kult rozkwitły w 2 połowie XVIII w. wkrótce przyjął charakter ogólnopolski. W 1765 r. ogłoszono obraz cudownym. Odbitka jest jedną z grafik, które znalazły się w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" Zygmunta Łazarskiego wydanej w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce". Odbitka wykonana została z klocka dwustronnego, użytkowanego w XIX wieku w rodzinnym warsztacie Kostryckich z Płazowa. Obecnie klocek znajduje się w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie.

literatura: Błaszczyk, Drzeworyty wielkopolskie, "PSL", 1971, 134 i nast. Z dawna Polski Tyś królową. Przewodnik..., 1990, 320-322 Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921, s. 34, nota katalogowa 46

fotografia: Holnicki-Szulc, Wojciech , 2016

obiekty związane:

5000001505 teka grafik Teka Łazarskiego w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

5000000217 klocek drzeworytniczy dwustronny Sceny z Księgi Rodzaju, Matka Boska Turska

opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2021.01.08,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

Moja galeria / Loguj