materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 33,8 x 26,1 cm
datowanie klocka drzeworytniczego:
1801-1815
datowanie odbitki graficznej:
1921
opis:
Drzeworyt z wizerunkiem Świętej Anny, Dzieciątka Jezus i Matki Boskiej. Odbitka graficzna ma kształt prostokąta stojącego, kolorowana jest akwarelami: niebieską, brązową, żółtą i różową. Święta Anna z lewej i Matka Boska z prawej siedzą na krzesłach z oparciami, obie w jasnych sukniach i szafirowych płaszczach, skierowane w stronę Dzieciątka Jezus, trzymanego między nimi przez Marię. Św. Anna ma złożone ręce na wysokości piersi. Dzieciątko lewą rączką błogosławi, w prawej trzyma jabłko królewskie zwieńczone krzyżykiem ("świat"). Głowy wszystkich postaci otaczają okrągłe aureole, Matkę Boską wyróżnia korona królewska. W górnej części kompozycji, nad Jezusem wyłania się zza obłoków gołębica Ducha Świętego. Wzdłuż dolnej krawędzi znajduje się trudny do odczytania napis. W tej samej linii w prawym rogu znajduje się prawdopodobnie inicjał drzeworytnika ("AI" lub "AD"). Na rewersie pieczęć "38".
motyw ikonograficzny:
Dzieciątko Jezus
,
Gołębica Ducha Świętego
,
jabłko królewskie
,
korona
,
Matka Boska
,
sygnatura
,
święta Anna
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
AI
,
(w prawym dolnym rogu)
E ESUMAAR.YA ANNA
,
(wzdłuż dolnej krawędzi)
numer inwentarza: Biblioteka Główna ASP, Nr inw. 1544, sygn. E 26 (38)
uwagi:
Klocek drzeworytniczy z którego wykonano odbitkę J. Kieszkowski datuje na początek XIX wieku. Nieznanego z nazwiska autora tego klocka określa mianem "Monogramisty A.I."; przypisuje mu wykonanie kilku innych drzeworytów zamieszczonych w Tece Łazarskiego z 1921 roku. Wątpliwości budzi odczytanie litery "I" w inicjale autora, która wygląda na przetartą literę "D". Galaune drzeworyt zalicza do prac tzw. "rzeźbiarza cudów św. Antoniego".
Odbitka jest jedną ze zbioru opublikowanego przez Zygmunta Łazarskiego w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce". Klocek, z którego odbito drzeworyt zaginął w czasie II wojny w Warszawie.
literatura:
Fros, Sowa, Twoje imię, 1975,
s. 101-102
Galaune, Lietuviu liaudies menas..., 1968,
il. 120, nota s. 267
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 32 nota 117
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 28, nr 26
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 27
obiekty związane:
5000001505
teka grafik
Teka Łazarskiego w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie