BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00001344
_1.jpg)
_1.jpg){kind=link}
Święty Mikołaj
warianty tytułu: Święty Mikołaj Cudotwórca
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
miejsce powstania: Warszawa miejsce pozyskania: Gdańsk
datowanie klocka drzeworytniczego:
1836
datowanie odbitki graficznej:
1921
opis:
Święty Mikołaj przedstawiony w stroju liturgicznym biskupa obrządku wschodniego. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma pastorał. Jego głowę w mitrze zwieńczonej krzyżem otacza okrągła aureola. W górnych rogach, na obłokach ukazana Pokrowa i Chrystus z księgą. W tle dwie budowle sakralne z wieżami zwieńczonymi krzyżami. W dolnej części kompozycji, po lewej trójka dzieci w cebrzyku, po prawej - klęczący pasterz ze złożonymi rękami i czarny wilk porywający owcę. Wzdłuż dolnej części obramowania biegnie poziomy pas, na którym w dwóch częściach rozmieszczono inskrypcję. Całość otoczona czarną ramką z falistą linią uzupełnioną drobnymi liśćmi. Rewers: pieczęć "53".
motyw ikonograficzny:
cerkiew
,
Chrystus
,
gest błogosławieństwa
,
kościół
,
Matka Boska Pokrowa
,
mitra
,
młodzieniec
,
naczynie
,
pasterz
,
pastorał
,
święty Mikołaj
,
zwierzę (owca)
,
zwierzę (wilk)
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
O S MIKOŁAYA CUDOSTORCA
,
(u dołu drzeworytu)
numer inwentarza: Gr. Al. 4074 (53)
uwagi:
Drzeworyt odbity z klocka pochodzącego z XIX-wiecznego, rodzinnego warsztatu Kostryckich w Płazowie, obecnie znajdującego się w zbiorach MEK. Przez Kieszkowskiego przypisywany Mistrzowi św. Onufrego.
Kult świętego Mikołaja występuje w kościele wschodnim i zachodnim. Święty uważany był za patrona pasterzy, strzegącego bydło przed zarazą i wilkami. Obrazki z jego wizerunkiem zwane "Mikołajkami" naklejano na ściany stajni. Hagiografia świętego Mikołaja ukazuje go jako wybawcę żeglarzy (z kotwicą i okrętem), dobroczyńcę ratującego ubogie panny przed hańbą (trzy złote kule lub pełne trzosy podarowane w posagu) i wybawcę młodzianków zagrożonych śmiercią (dzieci w cebrzyku).
Odbitka jest jedną z grafik, które znalazły się w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" Zygmunta Łazarskiego wydanej w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą połowę XVIII i pierwszą połowę XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce". Drzeworyt pochodzi z teki, która trafiła do zbiorów Biblioteki Gdańskiej w latach 1945-1975.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 35, nr 52
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 70, kat. 44
Grabowski, Ludowe obrazy drzeworytnicze, 1970,
s. 32-33, ryc. 11-12
Uspienski, Kult świętego Mikołaja na Rusi, 1985
Skoczeń-Marchewka, Otręba, Michura, Teka: Drzeworyty ludowe..., 2001
fotografia:
Mikrofilm-Center
,
2016
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2017.01.02,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |