miejsce powstania: Warszawa miejsce pozyskania: Poznań
datowanie klocka drzeworytniczego:
1830?-1838?
datowanie odbitki graficznej:
1921
opis:
Wizerunek św. Jerzego zabijającego smoka. Święty w czarnym hełmie z pióropuszem, krótkiej tunice, rozwianym płaszczu i butach z cholewami siedzi na rumaku ukazanym z profilu. Koń w czarne cętki, z ozdobnie splecioną grzywą i długim ogonem tratuje kopytami szatana w postaci uskrzydlonego smoka. Święty spogląda w dół, trzymając oburącz włócznię wbitą w zębatą paszczę smoka. Potwór leży na murawie wykonanej w technice białorytu. Porastają ją liczne rośliny. W tle, na horyzoncie rosną dwa drzewa, a po prawej stronie na wzgórzu wznosi się dom. Nad nim klęczy ze złożonymi rękami zwrócona ku św. Jerzemu młoda kobieta z koroną na głowie. W prawym górnym rogu opromienione Oko Opatrzności. Z lewej obłoki. W tle rozmieszczono siedem małych rozetek. W górnej części, pośrodku niekompletny napis.Rewers: pieczęć "62".
motyw ikonograficzny:
czaprak
,
diabeł
,
dom
,
drzewo
,
hełm
,
korona
,
królewna
,
Oko Opatrzności
,
smok
,
święty Jerzy
,
włócznia
,
zwierzę (koń)
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: 104864 V (p.62)
uwagi:
Odbitka wykonana z jednego z trzynastu zachowanych klocków drzeworytniczych, pochodzących z warsztatu Macieja Kostryckiego i jego rodziny z Płazowa. Klocki te znajdują się obecnie w zbiorach MEK. Kieszkowski przypisuje autorstwo drzeworytu nieznanemu Mistrzowi.
Teka Łazarskiego z której pochodzi drzeworyt znalazła się w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w 1924 r. przekazana jako dar od Księgarni M. Arcta.
Św. Jerzy był jednym z czternastu świętych wspomożycieli. Czczony jako patron rycerzy, a dziś żołnierzy, harcerzy, orędownik w chorobach epidemicznych, skórnych. Uważano, że broni przed ukąszeniami węży. Ochrania konie. Jest patronem m.innymi Anglii, Niemiec, Holandii, Litwy. Z jego dniem były związane liczne wierzenia i obrzędy ludowe.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 38, nr 62
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 40
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 23, 58
Skoczeń-Marchewka, Drzeworyty ludowe z Płazowa...,2009
fotografia:
Pracownia Fotografii Cyfrowej Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu
,
2014
obiekty związane:
5000001084
teka grafik
Teka Łazarskiego w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu
5000000015
klocek drzeworytniczy dwustronny
Ostatnia Wieczerza, Święty Jerzy