datowanie klocka drzeworytniczego:
1981?
opis:
Na awersie klocka pośrodku została przedstawiona twarz mężczyzny o dużych oczach, wąskich, wygiętych w podkówkę ustach i krótkiej brodzie. Człowiek wspiera się łokciami na zygzakowatym podłożu, unosząc ręce do góry, obejmując dłońmi skronie i górną część głowy. Broni ją przed ostrym dziobem wrony. Jej głowa z wypukłymi oczami znajduje się w górnej części kompozycji. Po bokach, trzymając człowieka w uścisku, zwisają skrzydła ptaka z pagonami z generalskim wężykiem na "ramionach". Na rewersie znajduje się kompozycja w półkolistym kształcie nawiązującym do formy przekroju chodnika w kopalni, z prostą linią u dołu oraz pasem drobnych półkoli wzdłuż ścian i pułapu. Tło czarne, na nim cienkimi liniami została wykonana scena ukazująca pracującego górnika z nadzorującym go, uzbrojonym mężczyzną w mundurze. Po prawej przedstawiony z profilu wychudły górnik o obnażonym torsie, ubrany w hełm, wąskie spodnie i buty w cholewkami (gumiaki?), zwrócony w prawo nabiera na łopatę bryłę węgla z usypanej w rogu pryzmy. Jego postać od góry oświetla lampka z pochylonym płomieniem, z której padają rozproszone promienie w kształcie przerywanych linii. Za górnikiem stoi pusty kopalniany wózek, zaś po lewej poganiający go do pracy człowiek w mundurze z wężykami generalskimi na czapce z daszkiem i pagonie. Mundurowy ma na sobie płaszcz spięty na wypukłym brzuchu paskiem z klamrą. W lewej dłoni trzyma uniesioną długą pałkę, w prawej pistolet wycelowany w robotnika.
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: IV/1 IMG 4707 i 4708
uwagi:
Klocek drzeworytniczy powstał w okresie stanu wojennego i ukazuje scenę będącą aluzją do ówczesnej sytuacji, losu osób prześladowanych i poddanych presji. W nocy 12/13 grudnia 1981 r. powstała Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) sprawująca w czasie stanu wojennego (1981–1983) władzę w Polsce. Skrót nazwy tego organu szybko został skojarzony ze złowrogą wroną, którą wyposażano w epolet z generalskim wężykiem przypominającym osobę generała Wojciecha Jaruzelskiego, stojącego na czele rady. W stanie wojennym wrona pojawiła się nie tylko w satyrze politycznej, ale i licznych kawałach, piosenkach. Antoni Toborowicz ur. 1941 wystawiał w 1982 roku swoje prace w kościele w Warszawie przy ul. Żytniej. Część z nich trafiła do zbiorów Biblioteki Narodowej. Drzeworyty Toborowicza były sprzedawane także jako cegiełki na podziemną działalność związkową.
obiekty związane:
5000001212
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Satyra polityczna