warianty tytułu: Matka Boska Bolesna
datowanie klocka drzeworytniczego:
1831
datowanie odbitki graficznej:
1950-1972?
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący, przedstawiająca na postumencie Matkę Boską z ciałem Chrystusa, spoczywającym na Jej kolanach. Maria ukazana w suto marszczonej sukni z długimi rękawami i spływającym z ramion płaszczu, zdobionym ornamentem roślinnym. Do twarzy tuli głowę Jezusa, którą podtrzymuje rękami. Bezwładne ciało Jezusa (widoczny lewy profil) okryte jest perizonium. Na dłoniach i lewym boku widoczne rany. Głowy obu postaci zwieńczone koronami i otoczone promienistymi nimbami. Pieta ukazana jest pod rozłożystym, owocującym drzewem (grusza?) o drobnych listkach. Po obu stronach postaci po trzy gwiazdki, rozmieszczone niesymetrycznie. Przy dolnej krawędzi nieukończony napis. Kompozycję zamyka ozdobna ramka, wypełniona stylizowanymi listkami. Drzeworyt oprawiony w drewniane, mazerowane ramy, zaszklony.
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: MU KUL II-310
uwagi:
Pierwowzorem przedstawienia był cudowny wizerunek Matki Boskiej Bolesnej z Jarosławia (woj. podkarpackie). Według legendy pasterze poszukujący zaginionego bydła mieli je odnaleźć klęczące koło dzikiej gruszy, na której dostrzegli rzeźbę Matki Bożej, trzymającej na kolanach ciało swego Syna. Wizerunek odciśnięty z klocka płazowskiego jest lustrzanym odbiciem oryginału, znajdującego się w Sanktuarium w Jarosławiu. Prawdopodobnie do przygotowania tego klocka użyto starszej odbitki drzeworytniczej (zob. tekst w portalu WMDL, rubryka Awers/Rewers, pt. "Tajemnica Piety z płazowskiego drzeworytu").
Drzeworyt pochodzi z kolekcji ks.prof. dr hab. Władysława Smolenia (1919 - 1988).
literatura:
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s.25
Skoczeń-Marchewka, Drzeworyty ludowe z Płazowa...,2009,
s.185-195
Kuś, Władysław Smoleń..., ABMK,57 (1988), s.133-134
Kuś, Ksiądz profesor Władysław Smoleń, 1989
Przylicki, Ex Thesauro Universitatis, Lublin 2015,
s. 70, il. 4.37
obiekty związane:
5000000026
klocek drzeworytniczy dwustronny
Pieta, Cud w Walldürn
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2014.05.26,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
.