datowanie klocka drzeworytniczego:
1830
datowanie odbitki graficznej:
przed 1939
,
adnotacja na grafice
opis:
Kompozycja zbliżona do kwadratu. Pośrodku przedstawiony w całej postaci św. Antoni Padewski lekko zwrócony w prawą stronę, trzymający na lewej ręce Dzieciątko Jezus. Głowy postaci otaczają kręgi aureoli z promieniami różnej długości. Święty w lewej dłoni trzyma księgę z krzyżykiem na okładce, a w prawej - na wysokości biodra ulistnioną gałązkę lilii z trzema kwiatami. Szata zakonna pokryta stylizowanym ornamentem roślinnym (białoryt), przepasana sznurem z węzłami, i różańcem przy prawym boku. Dzieciątko w długiej sukience spod której widnieją bose stopy. W lewej ręce kula ziemska, prawa uniesiona w geście błogosławieństwa. Święty Antoni z Dzieciątkiem ukazany jest na tle arkady zwieńczonej łukiem wyciętym w ośli grzbiet. W jej górnych narożnikach pola z pięciopłatkowymi kwiatami. U dołu, wzdłuż krawędzi klocka widnieje inskrypcja. Tworzą ją napisy dwóch rodzajów, wykonane przez różne osoby (?): data "1830" (w odbiciu lustrzanym, po lewej) oraz inicjał "MK" (po prawej w rogu) u podnóża kolumn, a także napis "S:ANTONIEGO RADE" nawiązujący stylistycznie do pozostałej części klocka. Na marginesie grafiki, u dołu adnotacja ołówkiem: "deska w zbiorach Muzeum Etnograficznego na Wawelu (Drzeworyt z Płazowa)". U góry, po prawej ołówkiem: "U Skoczylasa format 20,5 x 18 cm".
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
1830 S: ANTONIEGO RADE MK
,
(w dolnej części kompozycji)
MK
,
(w dolnej części kompozycji)
numer inwentarza: E/1844/MWL
uwagi:
Klocek z którego odciśnięto grafikę przypisywany jest przez niektórych badaczy Maciejowi Kostryckiemu. Jednakże sygnatura MK, umieszczona na desce wykonana jest prawdopodobnie wtórnie (odmienny styl liter oraz technika cięcia).
Grafika pochodzi z kolekcji Henryka Zwolakiewicza.
Adnotacja odnosząca się do klocka drzeworytniczego, przechowywanego na Wawelu wskazuje, że odbitka powstała prawdopodobnie do 1939 roku (wówczas Muzeum Etnograficzne w Krakowie miało siedzibę na Wawelu).
Pierwowzorem dla drzeworytu był cudowny obraz św. Antoniego w kościele oo. Bernardynów w Radecznicy, która była ważnym ośrodkiem kultu tego Świętego w Polsce do momentu kasaty klasztoru w 2 połowie XIX w. Historia objawienia w Radecznicy przywołuje datę 8 maja 1644 roku. W tym dniu miejscowy tkacz Szymon dostąpił łaski rozmowy ze świętym Antonim, który wyraził życzenie, by na Łysej Górze wybudowana została świątynia. Kult świętego w tamtejszym sanktuarium nadal propagują OO. Bernardyni, którzy powrócili tu w 1916 r. W 1995 r. pożar strawił otaczany kultem obraz. Obecnie w świątyni znajduje się jego kopia wykonana w Krakowie przez Jerzego Kumalę.
Św. Antoniego powszechnie czczono między innymi jako patrona ubogich, małżeństw, położnic, do Niego zwracano się w przypadku choroby bydła, lub zagubienia jakichś przedmiotów.
obiekty związane:
5000000046
klocek drzeworytniczy jednostronny
Święty Antoni Padewski z Radecznicy