BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000871
Chrystus upadający pod krzyżem
warianty tytułu: Upadek Pana Jezusa pod krzyżem, Szymon z Cyreny pomaga nieść krzyż Chrystusowi
odbitka graficzna
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
1800-1825
datowanie odbitki graficznej:
1921
opis:
Dolna część drzeworytu oryginalnie składającego się z czterech arkuszy. Sklejone dwie odbitki ukazują postać Chrystusa upadającego pod krzyżem. Wsparty prawą ręką na nierówności gruntu, lewą ręką przytrzymuje krótsze ramię czarnego krzyża. Ciało Jezusa jest lekko uniesione i skierowane w prawo, a twarz o wyrazistych oczach - zwrócona do widza. Na głowie Chrystus ma koronę cierniową splecioną z licznych cienkich gałązek z drobnymi kolcami. Jest odziany w długą szatę i opasany łańcuchem, którego koniec trzyma środkowy z trzech oprawców, ukazanych po lewej stronie. Koniec pionowej belki krzyża trzyma oburącz pochylony Szymon Cyrenejczyk, którego postać jest nieproporcjonalnie mała w stosunku do innych. Na drugim planie po lewej przedstawiono postać św. Jana Ewangelisty podtrzymującego Matkę Boską, której głowę otacza aureola. Maria została ukazana frontalnie w długiej, pofałdowanej sukni, z rękami opuszczonymi i rozłożonymi. W prawym dolnym rogu drzeworytu znajduje się niewielka postać św. Weroniki z chustą trzymaną we wzniesionych rękach. Na niej widnieje wizerunek głowy Chrystusa w koronie cierniowej. Wyżej znajduje się fragment innej postaci towarzyszącej w drodze na Golgotę. U dołu drzeworytu na poziomym pasie wyznaczonym równoległymi liniami na białym tle wykonano czarny napis o części liter trudnych do odczytania, literze „S” w odbiciu lustrzanym i rzymskiej cyfrze "V" w kwadratowym obramowaniu: „KAIWORI I O S: DOMI:OBR/AZPAN IEZUS UPADA:V” [KALWARIA… :DOMINIKANÓW: OBR/AZ PAN JEZUS UPADA:V].
motyw ikonograficzny:
Chrystus upadający pod krzyżem
,
chusta świętej Weroniki
,
krzyż
,
łańcuch
,
Matka Boska
,
Szymon Cyrenejczyk
,
święta Weronika
,
święty Jan Ewangelista
,
żołnierz
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
KAIWORI I O S: DOMI:OBR/AZPAN IEZUS UPADA:V
,
(u dołu drzeworytu)
numer inwentarza: I.11063 BJ
uwagi:
Autor deski, przez Galaunego który publikuje cały drzeworyt jest określany, jako "nieznany rzeźbiarz" i zaliczany do grona twórców żmudzkich. Według Piwockiego podobne wyobrażenie Chrystusa znajdowało się w Kalwarii Żmudzkiej. W zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie znajdują się niesklejone odbitki będące dwiema sąsiednimi częściami całości składającej się pierwotnie z czterech drzeworytów, nr inw. Gr 3641/21 i Gr 3641/22.
Dolny fragment drzeworytu ukazuje różne etapy Drogi Krzyżowej: spotkanie z Matką, upadek pod krzyżem, postacie Szymona z Cyreny pomagającego Chrystusowi i św. Weroniki.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 33, nota nr 42
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 37 nota 156, s. 187 il. 132
Galaune, Lietuviu liaudies menas..., 1968,
s. XIV, il. 146 (całość drzeworytu)
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 52
fotografia:
Duda, Tadeusz
,
2011
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2013.09.12,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |