BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000868
.jpg)
https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/MBE-2342_(1).jpg
.jpg){kind=link}
Sierko-Szymańska, Anna
miejsce pozyskania: Białystok
datowanie klocka drzeworytniczego:
1840
datowanie odbitki graficznej:
od 1840
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący, obwiedziona cienką linią. Centralnie ukazany św. Jan Nepomucen, stojący na niewielkim postumencie. Odziany w sutannę, rokietę i mucet, spod którego wystają fragmenty stuły. Na głowie otoczonej promienistym nimbem i 5 stylizowanymi gwiazdkami - biret. Lewą ręką święty trzyma na wysokości piersi krucyfiks, pochylając nad nim twarz. W prawej, wyprostowanej dłoni gałązkę palmy. W lewym, górnym rogu otoczona obłokami i opromieniona monstrancja (?), wokół niej 5 gwiazd. W prawym, dolnym rogu scena spowiedzi w konfesjonale: z lewej klęcząca królowa, z prawej siedzący spowiednik. W lewym, dolnym rogu scena śmierci św. Jana Nepomucena: stojący na moście żołnierze z halabardami i wpadający w nurt rzeki męczennik. Przy filarze mostu 5 gwiazd. Wzdłuż dolnej krawędzi grafiki, na wydzielonym polu napis oraz sygnatura (białoryt).
Drzeworyt słabo odciśnięty. Grafika oprawiona w proste, drewniane ramy, zaszklona.
motyw ikonograficzny:
gwiazda
,
konfesjonał
,
krucyfiks
,
monstrancja
,
most
,
palma męczeństwa
,
święty Jan Nepomucen
,
żołnierz
stan zachowania: zły
napisy i znaki:
MS
,
(w prawym, dolnym rogu)
JOANNES NEPOMUCENIS, 1840
,
(wzdłuż dolnej krawędzi)
numer inwentarza: MB/E/2342
uwagi:
Jan Nepomucen (ok. 1348 - 1393), kanonik kolegiaty św. Wita w Pradze, spowiednik królowej Zofii Bawarskiej. W wyniku konfliktu z królem Czech, Wacławem IV został uwięziony a następnie wrzucony z mostu Karola do Wełtawy. Jedna z wersji legendy podaje, że został stracony po tym, jak nie chciał zdradzić tajemnicy spowiedzi, gdy król domagał się ujawnienia grzechów swej żony Zofii. Jest świętym Kościoła katolickiego, kanonizowanym w 1729 roku. Czczony między innymi jako patron Czech, spowiedników i spowiadających się, budowniczych mostów, flisaków, tonących. Orędownik w czasie powodzi i patron dobrej sławy. Według tradycji ludowej chronił uprawy nie tylko przed powodzią ale i przed suszą.
Schemat ikonograficzny, pojawiający się w sztuce ludowej, powielany także przez popularne grafiki dewocyjne, często wzorowany jest na figurze, umieszczonej na moście Karola w Pradze.
Drzeworyt odciśnięty z tego samego klocka, ręcznie kolorowany i malowany znajduje się także w zbiorach Muzeum Narodowego we Lwowie.
literatura:
Strona internetowa poświęcona wizerunkom i kultowi św. Jana Nepomucena: www.nepomuki.pl
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
il. 63 (odbitka z tego samego klocka, przechowywana w zbiorach Muzeum Narodowego we Lwowie)
fotografia:
Sierko-Szymańska, Anna
,
2013
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2013.09.06,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |