BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000819
.jpg)
.jpg){kind=link}
Chrystus Kobylański
warianty tytułu: Chrystus Ukrzyżowany z Kobylanki, Chrystus na krzyżu
odbitka graficzna
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie ręczne
wymiary: 14,5 x 9,7 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie ręczne
wymiary: 14,5 x 9,7 cm
datowanie odbitki graficznej:
1801-1841
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący. Centralnie ukazany przybity do krzyża Chrystus. Po bokach i w górnej części kompozycji niebieska kotara zdobiona ornamentem roślinnym w kształcie pojedynczych listków i wijących się pionowo gałązek, u góry z wyciętymi podłużnymi prostokątami ułożonymi w regularnych odstępach. Kolejne dwa sąsiednie prostokąty są rozdzielone wykonanymi w technice białorytu motywami roślinnymi. Kotara obszyta żółtą lamówką z jodełkowym wzorem. U dołu i na titulusie napisy (miejscowo nieczytelne). Rozpięty na krzyżu Chrystus jest przedstawiony z głową lekko przechyloną na prawe ramię, ma otwarte oczy. Jego głowę w koronie cierniowej otacza nim w formie szerokich wiązek promieni oraz domalowany cynobrowy otok. Biodra są przepasane szerokim, fantazyjnie związanym po bokach perizonium. Miejsca przybicia Chrystusa do krzyża – w dłoniach, stopach, a także rana w boku i w zgięciu prawego łokcia są uwydatnione cynobrową farbą. Długie, faliste linie wycięte na ramionach krzyża wyobrażają fakturę drewna. Tło kompozycji jest rozmazane i czarne. Całość obwiedziona prostym obramowaniem z pojedynczej linii. Na drzeworycie widoczny zaciek brązowej farby oraz przedarcie w górnej części, odbitka naklejona na biały karton, całość umieszczona na jasnoniebieskim kartonie.
motyw ikonograficzny:
Chrystus Kobylański
,
Chrystus na krzyżu
,
korona cierniowa
,
kotara
,
krzyż
,
ornament
,
perizonium
,
rana
,
titulus
stan zachowania: uszkodzony
napisy i znaki:
OBR. AZ: PANAIEZUS: AKOBBI: LANSI/ [...] EGO
,
(u dołu drzeworytu)
P.I. IN
,
(na titulusie)
numer inwentarza: ECT.3077
uwagi:
Drzeworyt wzorowany na cudami słynącym obrazie znajdującym się w sanktuarium Pana Jezusa Ukrzyżowanego w Kobylance (woj. małopolskie, powiat gorlicki). Kult Chrystusa Kobylańskiego, który rozwijał się od XVII w., rozprzestrzenił na Śląsk, do Wielkopolski oraz poza granice Rzeczpospolitej, o czym świadczą pielgrzymi z obszaru Węgier. Wizerunek Pana Jezusa Kobylańskiego jest kopią obrazu watykańskiego, należał do właściciela Kobylanki, kanclerza wielkiego koronnego, posła na sejm hrabiego Jana Wielopolskiego (1630-1688), który otrzymał go od papieża Innocentego XI. Obraz umieszczony początkowo w dworskiej kaplicy, w 1682 r. został przeniesiony do kościoła parafialnego.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852)- mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego, syna założyciela zbiorów sztuki w Medyce, które sam znacznie powiększył. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego znalazła się również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Stanowi ona niezwykle cenny i pionierski zasób, a jej twórca należy do pierwszych zbieraczy, który – gromadząc „starożytności ojczyste” – umiał skierować uwagę na niedoceniane przez jemu współczesnych prace ludowych i prowincjonalnych artystów. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, czyli w okresie, kiedy działali ostatni już drzeworytnicy, wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej.
Tworząc kolekcję ludowych drzeworytów, Pawlikowski korzystał z pomocy Kajetana Wincentego Kielisińskiego (1810-1849), rysownika i rytownika, przez pewien czas opiekuna zbiorów medyckich. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie czy Wielkopolsce nabywał on grafiki między innymi od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego w latach 1845-1851, również współpracującego z Pawlikowskim, który cały swój zbiór w 1849 roku przeniósł z Medyki do Lwowa. W 1921 roku spuścizna po Józefie Gwalbercie Pawlikowskim, trafiła do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazana tam przez wnuka, Jana Pawlikowskiego. Po II wojnie pozostałe we Lwowie zbiory weszły w skład Biblioteki Akademii Nauk USRR, która po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę przemianowana została na Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Drzeworyty ludowe przechowywane są w Oddziale Sztuki Biblioteki, w Pałacu Baworowskich we Lwowie.
Poprzedni numer w kolekcji Gwalberta Pawlikowskiego: 321
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Grochal, Anna, 2013.08.14,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |