BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000759
.jpg)
.jpg){kind=link}
datowanie odbitki drzeworytniczej:
około 1850
opis:
Drzeworyt w kompozycji pionowej, ukazuje św. Józefa z Dzieciątkiem na prawej ręce, w lewej lilia jako atrybut symbolizujący czystość. Postać świętego ujęta w 3/4, twarz skierowana lewym półprofilem, pociągła z wąsami i krótkim zarostem, włosy faliste, długie do ramion. Ubrany jest w przepasaną szatę z długimi rękawami i płaszcz ścielący się fałdami po bokach. Mały Jezus ma na sobie długą sukienkę, siedzi boso, w prawej ręce trzyma zamkniętą księgę z monogramem IHS, lewą unosi błogosławiąc. Głowy obu postaci otaczają aureole, u Dzieciątka w kształcie podwójnego kręgu, u św. Józefa jako krąg w obramowaniu promieni. Po bokach zamarkowany element architektury w formie kolumn, w lewym górnym rogu chmury z Okiem Opatrzności, z którego wychodzą wiązki promieni, natomiast w prawym zasłona z węzłem.
stan zachowania: uszkodzony
napisy i znaki:
IHS
,
(na księdze)
numer inwentarza: ECT.3116
uwagi:
Święty Józef – mąż Maryi, opiekun i wychowawca Jezusa, jest jednym z najważniejszych świętych Kościoła, popularny w polskiej religijności ludowej. Jego wizerunki chętnie zawieszano w domach, nabywano obrazki dewocyjne i modlitwy za wstawiennictwem patrona. W dniu św. Józefa bacznie obserwowano pogodę, gdyż uważano, że zapowiada ona przyszłe urodzaje. W tradycji uważany jest za patrona dobrej śmierci, gdyż według przekazów zmarł w spokoju i bez cierpienia. 19 marca - dzień wspomnienia św. Józefa w liturgii - wyznaczał początek prac w polu. W ikonografii przedstawiany najczęściej z Dziecięciem Jezus na ręku, lilią i narzędziami ciesielskimi (był cieślą i stolarzem), w scenach z życia Świętej Rodziny. Początki kultu Świętego w Polsce przypadają na średniowiecze, a jego rozkwit datuje się od XVII wieku, związany z powstaniem sanktuarium w Kaliszu.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852) - mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego. Wśród różnorodnych zbiorów J.G.Pawlikowskiego znalazła się również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. W 1921 roku drzeworyty wraz z całym zbiorem Pawlikowskiego, trafiły do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazane tam przez wnuka Jana Pawlikowskiego. W latach 40. XX w. znalazły się w zbiorach Biblioteki Akademii Nauk USRR, obecnie w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (przechowywane w Oddziale Sztuki mieszczącym się w Pałacu Baworowskich).
Odbitka w ramach kolekcji Pawlikowskiego wchodziła w skład zbioru liczącego 45 egzemplarzy, pod wspólnym numerem inwentarzowym "1251". Wszystkie one odbito na tym samym papierze o rozmiarach arkuszy ok. 45 x 35,5 cm, i taką samą farbą w odcieniu popielatym. Świadczy to zdaniem Piwockiego, że nie pochodziły one z wiejskich chat, a że wykonane zostały na zamówienie i prawdopodobnie trafiły wprost w ręce Kielisińskiego. Poprzedni numer inwentarzowy w kolekcji Pawlikowskiego: 1251/1.
literatura:
Fros, Sowa, Twoje imię, 1975,
s. 322-323
Kielisiński, Kilka słów o ważniejszych zbiorach przedmiotów sztuki w Polsce,
1841, nr 2, s. 11
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 21-24
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
il. 29
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2013.08.11,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |