BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000755
.jpg)
.jpg){kind=link}
datowanie odbitki drzeworytniczej:
około 1850
opis:
Święty Mikołaj ukazany w całej postaci, w stroju biskupa, prawą ręką błogosławi, w lewej trzyma pastorał. Spogląda w dół na trzech wskrzeszonymi w cudowny sposób młodzieńcami, którzy znajdują się w cebrzyku u jego stóp po prawej. Święty stoi na ukośnie pofalowanym gruncie, ma na sobie albę i komżę zdobioną wzorem kwiatowym, na ramionach obszerna kapa (płaszcz), na głowie infuła, aureola w formie kręgu z promieniami. Na drugim planie drzewa i kościół. W obu górnych narożnikach kuliste obłoki z których wychodzą wiązki promieni, ponadto napisy: z prawej przypominający maryjny monogram wiązany, z lewej nieczytelny. Wzdłuż górnego brzegu czarny pas bez napisu i z napisem odnoszącym się do św. Mikołaja. W prawym dolnym rogu drzeworytu zwracają uwagę sylwetki zwierząt - koni i owiec, które zgodnie z wierzeniami ludowymi św. Mikołaj chroni przed wilkami.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
infuła
,
kościół
,
pastorał
,
święty Mikołaj
,
zwierzę (koń)
,
zwierzę (owca)
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
SSANCTIMICOLAE
,
(w prawym górnym narożniku)
numer inwentarza: ECT.3120
uwagi:
Święty Mikołaj (ok. 270-352) biskup, cudotwórca, czczony przez chrześcijan Wschodu i Zachodu. Pochodził z Azji Mniejszej, słynął z pobożności, dobroczynności i hojności. Obdarzony szczególną łaską czynił wiele cudów. Jego atrybutami są: troje dzieci lub młodzieńców w cebrzyku, których według legendy cudownie wskrzesił, trzy złote kule na księdze lub w dłoni, które symbolizują posag, jaki miał podarować biednym pannom, pastorał, infuła (mitra) i księga będące oznaką godności biskupiej, wilk i koń, gdyż według przekonań ludowych święty chroni zwierzęta hodowlane przed wilkami. Wspomnienie liturgiczne 6 grudnia.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852) - mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego gromadzonych w Medyce, znalazła się tam również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, w okresie, kiedy działali ostatni drzeworytnicy wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej. W gromadzeniu ludowych drzeworytów Pawlikowskiemu pomagał Kajetan Wincenty Kielisiński, rysownik i rytownik. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie i Wielkopolsce nabywał on grafiki od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego. W 1921 roku drzeworyty wraz z całym zbiorem Pawlikowskiego, trafiły do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazane tam przez wnuka Jana Pawlikowskiego. W latach 40. XX w. znalazły się w zbiorach Biblioteki Akademii Nauk USRR, obecnie w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (przechowywane w Oddziale Sztuki mieszczącym się w Pałacu Baworowskich).
Odbitka w ramach kolekcji Pawlikowskiego wchodziła w skład zbioru liczącego 45 egzemplarzy, pod wspólnym numerem inwentarzowym "1251". Wszystkie one odbito na tym samym papierze o rozmiarach arkuszy ok. 45 x 35,5 cm, i taką samą farbą w odcieniu popielatym. Świadczy to zdaniem Piwockiego, że nie pochodziły one z wiejskich chat, a że wykonane zostały na zamówienie i prawdopodobnie trafiły wprost w ręce Kielisińskiego. Poprzedni numer inwentarza w kolekcji Pawlikowskiego: 1251/9 albo 5.
literatura:
Fros, Sowa, Twoje imię, 1975,
s. 417-418
Kielisiński, Kilka słów o ważniejszych zbiorach przedmiotów sztuki w Polsce,
1841, nr 2, s. 11
Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s.21-24
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2013.08.12,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |