BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000743
.jpg)
.jpg){kind=link}
datowanie odbitki graficznej:
1801-1841
opis:
Kompozycja, ujęta w prostokąt stojący, przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce i berłem królewskim w prawej. Obie postaci są ubrane w długie, rozkloszowane dołem szaty. Sukienkę i rozchylony płaszcz Matki Boskiej zdobią, wykonane techniką białoryt, krzyż, motywy kwiatowe oraz - biegnące poziomo - wężykowaty szlak i drobne figury geometryczne przypominające swym kształtem romby. Sukienka Dzieciątka Jezus posiada cztery pionowo ułożone fałdy z wyraźnie odznaczającą się lamówką. Matka Boska i Dzieciątko Jezus są ukazani w koronach na głowach otoczonych promienistymi i zamkniętymi aureolami. Spod korony Matki Boskiej spływa na boki dwuczęściowy welon. Maryja stoi na ozdobnym postumencie, na którym umieszczono inskrypcję. Tło drzeworytu wypełniają poziome, równoległe względem siebie kreski oraz widoczna zarówno w górnej części odbitki jak i po obu jej stronach udrapowana tkanina. Całość została obwiedziona z trzech stron pojedynczą, czarną ramą.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
berło
,
Dzieciątko Jezus
,
korona
,
Matka Boska
,
ornament
,
płaszcz
,
suknia
,
tkanina
,
welon
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
SM:TVRSK A:
,
(u dołu drzeworytu, na postumencie)
numer inwentarza: ECT.3001
uwagi:
Drzeworyt Matka Boska Turska jest jednym z kilku znanych przedstawień. Oryginalne ukazuje Matkę Boską z Maria Zell i św. Michała Archanioła, a między nimi świętą Katarzynę i świętą Barbarę. Kult Matki Boskiej Turskiej rozkwitł już pod koniec XVIII wieku. Jest związany z legendą, według której karczmarz ze wsi Lenartowice położył na ziemi znajdujący się od trzech lat na ścianie jego domu obrazek z Matka Boską z Dzieciątkiem, aby go wysuszyć. Pomimo braku wiatru obrazek poszybował w powietrzu i opadł w pobliskiej wsi Tursko (okolice Pleszewa). Zdarzenie, to uznane za cudowne, sprawiło, że do Turska zaczęli napływać liczni pielgrzymi rozpowszechniając tym samym kult Matki Boskiej Turskiej.Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852)- mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego, syna założyciela zbiorów sztuki w Medyce, które sam znacznie powiększył. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego znalazła się również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Stanowi ona niezwykle cenny i pionierski zasób, a jej twórca należy do pierwszych zbieraczy, który – gromadząc „starożytności ojczyste” – umiał skierować uwagę na niedoceniane przez jemu współczesnych prace ludowych i prowincjonalnych artystów. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, czyli w okresie, kiedy działali ostatni już drzeworytnicy, wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej.
Tworząc kolekcję ludowych drzeworytów, Pawlikowski korzystał z pomocy Kajetana Wincentego Kielisińskiego (1810-1849), rysownika i rytownika, przez pewien czas opiekuna zbiorów medyckich. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie czy Wielkopolsce nabywał on grafiki między innymi od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego w latach 1845-1851, również współpracującego z Pawlikowskim, który cały swój zbiór w 1849 roku przeniósł z Medyki do Lwowa. W 1921 roku spuścizna po Józefie Gwalbercie Pawlikowskim, trafiła do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazana tam przez wnuka, Jana Pawlikowskiego. Po II wojnie pozostałe we Lwowie zbiory weszły w skład Biblioteki Akademii Nauk USRR, która po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę przemianowana została na Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Drzeworyty ludowe przechowywane są w Oddziale Sztuki Biblioteki, w Pałacu Baworowskich we Lwowie.
Poprzedni numer w kolekcji Gwalberta Pawlikowskiego: 853
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Grochal, Anna, 2013.08.06,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |