datowanie odbitki drzeworytniczej:
1801-1900
opis:
Święta Barbara z palmą męczeństwa w prawej ręce i kielichem z hostią w lewej, stoi ukazana w całej postaci prawym półprofilem, ubrana w przepasaną suknię, ramiona okrywa fałdowany płaszcz spięty guzikiem na piersi. Sylwetka smukła, twarz mała owalna, włosy oplecione koronką długie, opadające lokami na ramiona, na szyi łańcuszek z krzyżykiem. Jej głowę wieńczy korona i otacza aureola w formie kręgu z promieni. Na pofalowanym gruncie pod nogami z prawej strony od widza widać miecz - atrybut męczeńskiej śmierci św. Barbary, po lewej wznosi się wieża - kolejny atrybut przypominający o miejscu w którym święta była więziona. Tło jasne wypełnione kilkoma luźno rozmieszczonymi gwiazdami, z prawej zwraca uwagę dużych rozmiarów stylizowany kwiat, który umieszczono w wazonie w formie rogu. W dole pas z niedokończonym napisem oznaczającym: Obraz świętej Barbary panny i męczennicy. W obu górnych narożnikach na tle chmur dwa wzlatujące anioły jako putta. Drzeworyt w kompozycji pionowej, w obramowaniu z cienkiej linii. Wizerunek wykonany zróżnicowanym rytem, przeważa ukośne kreskowanie (fałdy szat, modelunek gruntu, liścia palmy męczeństwa i liści ozdobnego kwiatu w tle, partie chmur). Na twarzy św. Barbary i aniołów delikatny światłocień. Kondygnacje wieży w formie ukośnej lub poziomej szachownicy.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
hostia
,
kielich
,
korona
,
miecz
,
palma męczeństwa
,
putto
,
święta Barbara
,
wieża
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
OBRAZ. S. BARBAR[A?]. PANNY. I MĘCZE.
,
(u dołu)
IHS
,
(monogram Chrystusa na hostii)
numer inwentarza: Gr.Pol.12932 MNW
uwagi:
Św. Barbara nie jest postacią potwierdzoną historycznie, wg hagiografów żyła w IV wieku, zmarła jako męczennica; za przyjęcie chrztu była więziona przez ojca w wieży, a następnie ścięta. W tradycji do św. Barbary zwracano się jako do patronki dobrej śmierci, orędowniczki w czasie burz i pożarów, epidemii dżumy. Jest opiekunką wielu zawodów, między innymi dzwonników, flisaków, kowali, ludwisarzy, górników. W sztuce ludowej przedstawiana jest najczęściej z atrybutami nawiązującymi do jej męczeńskiej śmierci: wieżą, mieczem, palmą i kielichem z hostią.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Ignacego Kraszewskiego. Od roku 1869 w posiadani Branickich, następnie Tarnowskich w Suchej. Do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie zakupiony w 2006 r.