BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000625
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
1701-1750
datowanie odbitki graficznej:
1921
opis:
Drzeworyt przeznaczony do sklejenia z trzema odbitymi z innych klocków drzeworytniczych. W pełnej wersji zajmuje miejsce u góry po prawej stronie, zob. też nr BUW Gr 4552/1, 4552/3, 4552/4. Całość przedstawia postać Matki Boskiej Loretańskiej w bogatych szatach i tiarze na głowie w obramowaniu z ozdobnych kolumn złączonych łukiem. Wokół są widoczne postacie aniołów podtrzymujących tiarę oraz lichtarze z zapalonymi świecami. U góry półpostać Boga Ojca i Duch Święty w postaci Gołębicy. W tle ukazano także dwie wiszące lampy, gorejące świece i gwiazdy. U góry znalazł się poziomy napis, a u dołu na postumencie sześciowiersz w kartuszu. Opisywany fragment (2) ukazuje część popiersia Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus w szacie ozdobionej pionowymi pasami, trzymającym jabłko królewskie. Na głowie Marii anioł podtrzymuje widoczną fragmentarycznie tiarę. Jezus ma aureolę wokół głowy z koroną otwartą. Wyżej znajdują się: widoczna częściowo, opromieniona wzlatująca Gołębica i głowa oraz wzniesiona lewa ręka Boga Ojca. U dołu, po prawej została ukazana głowa anioła trzymającego lichtarz z zapaloną świecą. Druga świeca w lichtarzu stoi wyżej, po prawej na kapitelu kolumny podtrzymującej łuk. Detale architektoniczne zdobią stylizowane motywy roślinne. Z łuku zwiesza się także lampa oliwna. Wzdłuż górnego brzegu widnieje końcowy fragment inskrypcji.
motyw ikonograficzny:
anioł
,
Bóg Ojciec
,
Duch Święty
,
lampa
,
lichtarz
,
Matka Boska Loretańska
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
,
płomień
,
tiara
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
EGO PANNYMARIEILORECKIEY
,
(u góry)
numer inwentarza: Gr 4552/2
uwagi:
J. Kieszkowski datuje klocek, z którego wykonano drzeworyt na połowę XVIII w. i pierwowzoru wizerunku upatruje w cudownym obrazie w kościele w Chodlu (lubelskie), gdzie istniał kościół jezuitów p.w. Matki Boskiej Loretańskiej z 1750 roku. A. Jacher-Tyszkowa w dolnej inskrypcji dopatruje się fragmentu daty 1706.
Obraz Matki Bożej Loretańskiej, o którym wspomina Kieszkowski, przywieziony został w XVII w. z Włoch. Umieszczono go początkowo w kapliczce koło Chodla, gdzie, jak chorążemu Maciejowskiemu miało się objawić w czasie modlitwy tajemnicze światło. Na tym właśnie terenie powstała wioska Loret. Miejsce zyskało sławę sanktuarium maryjnego. Odnotowywano tam liczne uzdrowienia. W 1785 roku po kasacie zakonu jezuitów obraz przeniesiony został do kościoła parafialnego św. Trójcy w Chodlu, gdzie pozostaje aż do dziś. Z kościoła jezuitów pozostały jedynie ruiny otoczone wodą. Wizerunek ten niekoniecznie jest pierwowzorem drzeworytu. Matka Boska Loretańska była obiektem czci w wielu polskich sanktuariach. Jej głowę zdobiła także czasem tiara. Taki sposób ujęcia z aniołami trzymającymi płonące świece prezentują obrazy Matki Boskiej Loretańskiej z Lubomla (obecnie w Polichnie), czy ze Skrzebowej w Wielkopolsce.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 39, nota nr 66
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 36 nota 152, s. 184 il.129 (kolorowany obiekt z Biblioteki Jagiellońskiej I. 11065 BJ)
fotografia:
Dąbrowska, Krystyna
,
2012
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2012.12.29,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |