BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000570
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 34,8 x 27,1 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 34,8 x 27,1 cm
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
1751-1800
datowanie odbitki:
1921
opis:
Odbitka graficzna kolorowana akwarelą, wykonana z klocka drzeworytniczego nieznanego autora. Ma kształt prostokąta stojącego, ukazuje Madonnę z Dzieciątkiem na lewej ręce i z berłem w prawej, na tle owalnej aureoli i obłoków. W górze znajduje się wstęga z napisem, u dołu poziomy pas z odciskiem czarnej stopy Matki Boskiej, a po bokach stylizowane łacińskie monogramy: z lewej monogram chrystusowy, z prawej maryjny. Karnacja obu postaci jasnoróżowa. Matka Boska ubrana jest w białą suknię i żółty płaszcz. U dołu sukni widać trzy koronkowe pasy ułożone poziomo i kolorowane (żółty-pomarańczowy-żółty), natomiast brzegi rozchylonego płaszcza zdobi granatowa lamówka z pomarańczowymi guzami. Na szyi Madonna ma sznur żółtych korali, a na głowie koronę i welon, opadający pomarańczową koronką i fałdami materii. Ponadto zwracają uwagę czarne długie włosy Madonny, ułożone symetrycznie. Dzieciątko Jezus ma na sobie granatowo-pomarańczową sukienkę, na głowie koronę, w lewej ręce żółte jabłko zwieńczone czarnym krzyżem, prawą błogosławi. Aureolę otaczają pomarańczowe promienie i zielone obłoki. Maria stoi na czarnym owalu, fragment tła u jej stóp ma kolor granatowy. Monogramy u dołu są wpisane w granatowe kręgi z żółtymi promieniami.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
berło
,
Dzieciątko Jezus
,
jabłko królewskie
,
korona
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
,
ślad stopy Matki Boskiej
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
SMARIA.ZELENSIS
,
(w górze kompozycji)
IHS
,
(u dołu z lewej)
MARIA
,
(u dołu z prawej)
numer inwentarza: Gr.Pol.2391/27 MNW
uwagi:
Kieszkowski określa autora klocka drzeworytniczego mianem "Mistrz N.M.P. z Mariazell", datując go na drugą połowę XVIII wieku. W Tece Łazarskiego znajdują się dwie podobne odbitki MB z Mariazell, wykonane z dwóch różnych klocków (tj. odbitka kolorowana i niekolorowana).
Mariazell to miejscowość w Austrii, w kraju związkowym Styria. Znajduje się tam jedno z najpopularniejszych sanktuariów maryjnych w Europie Środkowej. Kultem otaczana jest gotycka figura Madonny z Dzieciątkiem. Legenda głosi, że dzieje sanktuarium zaczęły się w 1157 roku. Magnus, mnich ze zgromadzenia benedyktynów, krzewiąc wiarę, napotkał rozbójników, przed którymi ocaliła go figura Madonny z którą podróżował. Odczytał to jako znak, aby rzeźbę pozostawić w nowym miejscu, które jakoby sobie wybrała. W dewocyjnej ikonografii utrwaliła się charakterystyczna forma figury, którą okrywają zdobione sukienki w kształcie rozłożystego trójkąta. Wizerunek ten stał się wzorem dla cudownego obrazu Matki Boskiej Turskiej.
Odbitka jest jedną ze zbioru opublikowanego przez Zygmunta Łazarskiego w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce".
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 21, nr 1
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 33 nota 129, fot. 141 - dot. podobnej odbitki z Teki Łazarskiego w Bibliotece Jagiellońskiej
fotografia:
Wąsik, Marcin
,
2012
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2012.12.28,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |