datowanie klocka drzeworytniczego:
1701?-1850?
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1921
opis:
Drzeworyt w kształcie prostokąta stojącego, przedstawia kompozycję ujętą w cienką ramkę, o kompozycji dwustrefowej. U dołu widnieje krajobraz miejski z budynkami mieszkalnymi i kościołami. W centrum i u góry widnieje kwiat na grubej łodydze, z którego wyłania się półpostać Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Madonnę i Jezusa otaczają symetrycznie ułożone gałązki, z których wyrastają liście, kwiaty i pąki. Dzieciątko ubrane w sukienkę spoczywa na lewym ramieniu Marii, prawą rękę unosi błogosławiąc, w lewej trzyma jabłko królewskie. Matka Boska prawą ręką złożoną na piersi wskazuje na Syna. Ma sobie suknię i płaszcz spływający z głowy, spięty klamrą na piersi. Płaszcz zdobią pasy i lamówka w zygzakowaty wzór. Na głowie Matki Boskiej i Dzieciątka znajdują się korony zamknięte z krzyżami na szczycie, ponadto otaczają je okrągłe nimby z promieniami w kształcie płatków, obwiedzione szlaczkami z zygzaków. Wzdłuż górnej krawędzi znajduje się inskrypcja, natomiast dołem poprowadzono wąski pas z motywem jodełki.
motyw ikonograficzny:
architektura
,
aureola
,
Dzieciątko Jezus
,
jabłko królewskie
,
korona
,
kwiat
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
,
Matka Boska Zdzieszewska
,
miasto
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: Gr 3641/7
uwagi:
Odbitka wykonana została z klocka drzeworytniczego nieznanego autora (wg Kieszkowskiego klocek drzeworytniczy datowany jest na XVIII wiek lub pierwszą połowę XIX wieku, autora określa mianem "Mistrz M.B Zdzierzewskiej").
Opisywana Madonna z Dzieciątkiem jest ludową wersją cudownego wizerunku Matki Boskiej w Borku na Zdzieżu, zwanej także Matką Bożą Pocieszenia - Panią Borecką. Obraz ten datowany na koniec XVI wieku, największym kultem otaczany był w XVII wieku, a w 1931 roku został koronowany koronami papieskimi. Można przypuszczać, że bezpośrednią inspiracją dla drzeworytnika była grafika dewocyjna o układzie dwustrefowym z Madonną i Dzieciątkiem na tle dawnego Zdzieża, który obecnie jest częścią Borku Wielkopolskiego w powiecie gostyńskim.
literatura:
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 24, nr 13
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
s. 20
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 33, nota 132
Błaszczyk, Drzeworyty wielkopolskie, "PSL", 1971,
s. 133
Z dawna Polski Tyś królową. Przewodnik..., 1990,
s. 200-202
obiekty związane:
5000000552
teka grafik
Teka Łazarskiego w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie