Baza Danych

5000000478 00000478

00000478

https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/I-11047_bj_1.jpg

Duda, Tadeusz

Święty Mikołaj

warianty tytułu: Święty Mikołaj biskup

odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego jednostronnego

materiał (podłoża): papier
wymiary: 15,9 x 10 cm

miejsce powstania: Warszawa

wytwórnia: Drukarnia Władysława Łazarskiego

datowanie klocka drzeworytniczego: 1801?-1838? datowanie odbitki graficznej: 1921

opis: Święty Mikołaj w stroju biskupim zwrócony w prawą stronę. Na głowie otoczonej owalną aureolą infuła. Szatę z komżą w drobne paski i z wąską koronką u dołu okrywa kapa spięta pod szyją, ozdobiona motywem białych kwiatów na czarnym tle. Spod kapy wyłania się stuła. Lewa ręka wzniesiona w geście błogosławieństwa. W prawej dłoni księga oraz pastorał o ozdobnym zakończeniu. Twarz z dużymi oczami, cienkimi wąsami i krótką brodą. W prawym górnym rogu opromienione Oko Opatrzności. Poniżej, na białym tle, atrybut w postaci trzech młodzianków w naczyniu klepkowym. U stóp świętego stojącego na czarnym podłożu z kępami białej trawy, klęczy mężczyzna o czarnych włosach i wąsach. To prawdopodobnie pasterz zwracający się o opiekę do św. Mikołaja. Z lewej strony zakomponowano drzewo liściaste o lancetowatej koronie z drobnych liści, zaś poniżej zwrócone w lewo zwierzę (wilka?). Z trzech stron kompozycja została zamknięta obramowaniem z pojedynczej linii.

motyw ikonograficzny: aureola , biskup , drzewo , gest błogosławieństwa , infuła , księga , młodzieniec , naczynie , Oko Opatrzności , pasterz , pastorał , stuła , święty Mikołaj , zwierzę (wilk)

stan zachowania: dobry

umiejscowienie: Biblioteka Jagiellońska w Krakowie

numer inwentarza: I.11047 BJ

uwagi: Podobne do opisanego drzeworyty, zwane były "mikołajkami" i przyklejane na ścianach stajni. Św. Mikołaj był bowiem patronem pasterzy, a zwierzęta domowe miał chronić przed chorobami i wilkami. W tradycji ludowej zachowały się liczne modlitwy i opowieści o tym świętym. <br > Klocek, z którego wykonano odbitkę należy do zbioru pochodzącego z rodzinnego warsztatu Kostryckich w Płazowie.

literatura: Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921, s. 36, nr 54 Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934, s. 46 Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970, s. 25, 94, kat. 57 Uspienski, Kult świętego Mikołaja na Rusi, 1985

fotografia: Duda, Tadeusz , 2011

obiekty związane:

5000000030 teka grafik Teka Łazarskiego w Bibliotece Jagiellońskiej

5000000141 klocek drzeworytniczy jednostronny Święty Mikołaj

opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2012.11.26,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

Moja galeria / Loguj