Baza Danych

5000000319 00000319

00000319

https://midasbrowser.pl/midas/etnomuzeum/pictures/maxi/Etnografia/46427_a_wmdl_1.jpg

Wąsik, Marcin

Święta Paraskewa Męczennica

warianty tytułu: Święta Paraskewa Piatnica

odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego

materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny

szukaj w tezaurusie szukaj w indeksie

wymiary: 21 x 15 cm

miejsce pochodzenia: Polska miejsce pozyskania: Kraków

autor odbitki graficznej: Lisowski, Józef

datowanie klocka drzeworytniczego: 1801-1850 datowanie odbitki drzeworytniczej: 1970/1971

opis: W centrum, na pierwszym planie święta Paraskewa w długiej sukni z fałdowaną spódnicą w motyw jodełki między pionowymi liniami.Na ramionach płaszcz ozdobiony drobnymi białymi listkami na czarnym tle. Na głowie otwarta korona, wokół podwójna okrągła aureolą. W prawej wzniesionej ręce krzyż łaciński, w lewej dłoni dwie gałązki wyobrażające palmę męczeństwa. W tle po lewej cerkiew - budowla o kopule w drobne trójkąty, zwieńczona krzyżem, z trzema oknami na fasadzie i z dwuskrzydłowymi drzwiami na niższej kondygnacji. Po lewej krzew o drobnych liściach. W dolnej części tło podzielone na poziome pasy z ukośnym szrafowaniem. Wzdłuż górnej krawędzi nieukończona inskrypcja cyrylicą. Postać świętej nieforemna, o dużej głowie, skróconym korpusie, modelowana wyraźnymi cięciami.Autor zastosował rytmiczne kreskowanie, które widać między innymi na powierzchni szat, a także użył techniki białorytu (zob. płaszcz św. Paraskewy, krzew obok).

motyw ikonograficzny: aureola , cerkiew , korona , krzyż , palma męczeństwa , płaszcz , święta Paraskewa Męczennica

stan zachowania: dobry

napisy i znaki: SPARASKIKTO , (u góry kompozycji)

umiejscowienie: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

numer inwentarza: 46427/a MEK

uwagi: Wedle autorów greckich, w tym Jana z Eubei (VIII w.) święta żyła w Ikonium w czasach prześladowań chrześcijan. Swoje imię zawdzięczała rodzicom, którzy gorliwie obchodzili piątek, czyli dzień Męki Pańskiej, stąd też wzięli imię dla córki. Zmuszana do wyparcia się wiary, odmówiła. Jej ścięcie poprzedziły katusze, liczne cudowne wydarzenia, w tym uleczenie i nawrócenie tyrana. O męczeństwie Paraskewy mówią pasje o charakterze epickim. Obdarzono ją tytułem Wielkiej Męczennicy, a jej kult był niezwykle popularny, choć przez badaczy była uznawana za postać enigmatyczną, a nawet fikcyjną. Na Rusi, gdzie jej greckie imię przetłumaczono jako Piatnica, była patronką świątyń, a jej żywot tematem ikon. <br > Odbitka klocka ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej nr inw. MPE-242.

literatura: Piwocki, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934, s. 29 Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970, s. 21 nota 19, s. 100 fot. 45 Janocha, Ikony w Polsce..., 2008, s.370

fotografia: Wąsik, Marcin , 2012

obiekty związane:

5000000303 klocek drzeworytniczy dwustronny Święta Paraskewa Męczennica, Święty Michał Archanioł

opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2012.09.17,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

Moja galeria / Loguj