BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000015
Ostatnia Wieczerza, Święty Jerzy
warianty tytułu: Wieczerza Pańska, Święty Jerzy walczący ze smokiem
klocek drzeworytniczy dwustronny
datowanie klocka drzeworytniczego:
1830?-1838?
opis:
Awers ukazuje Chrystusa z apostołami w Wieczerniku. Chrystus zasiada pośrodku za długim stołem, po lewej siedzi św. Jan Ewangelista, po prawej św. Piotr. Pozostali uczniowie zajmują kolejne miejsca wokół stołu. Wyróżnia się postać Judasza w lewym dolnym rogu, trzymającego w lewej ręce sakiewkę. Chrystus lewą ręką błogosławi, w prawej trzyma okrągły czarny chleb. Czterej apostołowie trzymają takie same bochenki, zaś pozostałe cztery leżą na stole nakrytym długim obrusem w drobne listki. Na stole pośrodku stoi kielich, po bokach dwa półmiski, między innymi z rybą, a także leży sześć par sztućców (widelców i noży). Scena ma miejsce we wnętrzu podzielonym trzema łukami. Pośrodku na czarnym tle wisi żyrandol z dwoma zapalonymi świecami. Po bokach znajdują się po dwa łukowato zwieńczone okna. Ściany ozdabiają czarne okrągłe punkty. U góry widnieją dwie rozety i dwie kiście winogron. Stół stoi na posadzce z czworokątnych płytek. Wzdłuż dolnej krawędzi widnieje inskrypcja z fragmentem daty na białym pasie . <br> Na rewersie wizerunek św. Jerzego zabijającego smoka. Święty w czarnym hełmie z pióropuszem, krótkiej tunice, rozwianym płaszczu i długich butach siedzi na rumaku ukazanym z profilu. Koń w czarne cętki, z ozdobnie splecioną grzywą i długim ogonem tratuje kopytami szatana w postaci uskrzydlonego smoka, o ciężkim ciele w drobne paski i długim krętym ogonie. Święty spogląda w dół, trzymając oburącz włócznię wbitą w zębatą paszczę smoka. Potwór leży na murawie wykonanej w technice białorytu. Porastają ją liczne rośliny. W tle, na horyzoncie rosną dwa drzewa, a po lewej stronie na wzgórzu wznosi się dom. Nad nim klęczy ze złożonymi rękami zwrócona ku św. Jerzemu młoda kobieta w koronie. W lewym górnym rogu widnieje Oko Opatrzności z promieniami dwojakiego rodzaju. Prawy górny narożnik wypełniają obłoki. W tle rozmieszczono siedem małych rozetek. U góry pośrodku widnieje niekompletny napis.
motyw ikonograficzny:
apostoł
,
Chrystus
,
czaprak
,
diabeł
,
dom
,
drzewo
,
gest błogosławieństwa
,
hełm
,
Judasz
,
kielich
,
korona
,
królewna
,
nóż
,
obrus
,
okno
,
Oko Opatrzności
,
owoc (winogrono)
,
ryba
,
sakiewka
,
smok
,
stół
,
świeca
,
święty Jan Ewangelista
,
święty Jerzy
,
święty Piotr
,
widelec
,
włócznia
,
zwierzę (koń)
,
żyrandol
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
OBRAZSWIENTEGO IEZEGO
,
(u góry pośrodku rewersu)
WIECZERZAPANSKA PRZYSTOLEZAPOSTOLAMI R P 183
,
(wzdłuż dolnej krawędzi awersu)
numer inwentarza: 7802 MEK
uwagi:
Jeden z trzynastu zachowanych klocków drzeworytniczych, pochodzących z warsztatu Macieja Kostryckiego i jego rodziny z Płazowa. W 1891 r. kolekcjonerka Maria Dembowska z Zakopanego pozyskała do swoich zbiorów pierwszą ich partię, zaś w 1899 r. po śmierci Macieja Kostryckiego juniora pozostałe matryce do odbijania drzeworytów. W 1921 r. nowa właścicielka przekazała opisywany klocek do zbiorów krakowskiego Muzeum Etnograficznego (7802/MEK). Po jej śmierci w 1922 r. jedenaście klocków drzeworytniczych trafiło do spokrewnionego ze zbieraczką Józefa Mehoffera, zaś jedna do zaprzyjaźnionej z nią Wandy Lilpopowej. Dzięki zaangażowaniu i ofiarności wielu osób, szczególnie za namową Jadwigi Korniłowiczowej córki Henryka Sienkiewicza oraz Juliusza Zborowskiego dyrektora Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, niezwykle cenny zbiór ofiarowany został w 1926 r.przez nowych właścicieli Muzeum Etnograficznemu w Krakowie.
Klocek wycięty z drewna bukowego.
literatura:
Sokołowski, Drzeworytnictwo u nas, 1903,
7/s. 459, 469
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 50, 59, 61
Folklor, 2001,
s. 108, 141
Skoczeń-Marchewka, Otręba, Michura, Teka: Drzeworyty ludowe..., 2001
Skoczeń-Marchewka, Drzeworyty ludowe z Płazowa...,2009
fotografia:
Wąsik, Marcin
,
2011
obiekty związane:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_1.jpg)
_1.jpg)
.jpg)
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2011.07.11,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |