miejsce pochodzenia: Polska
datowanie klocka drzeworytniczego:
1801-1850?
datowanie odbitki graficznej:
1921
opis:
Kompozycja przedstawia Matkę Boską w 3/4 postaci, z Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce i szkaplerzem w prawej. Na szkaplerzu widoczne są monogramy Chrystusa i częściowo prawdopodobnie monogram Maryi. Na uwagę zwraca w tym drzeworycie nagromadzenie motywów zdobniczych. Matka Boska jest ubrana w czarny płaszcz z ornamentem roślinnym i gwiaździstym, z wyraźnie odznaczającym się podbiciem, podkreślonym za pomocą ukośnie ciętych kresek. Brzegi płaszcza są wykończone staranną lamówką, z dodatkową koronką nad czołem. Wyłaniająca się spod płaszcza suknia wyróżnia się pionowo biegnącymi paskami zdobionymi ornamentem w kształcie przecinków. Fragmenty drzeworytu są wykonane techniką tonową: na czarnym tle biały ornament. Dzieciątko Jezus ma na sobie białą sukienkę w kwiaty i płaszcz, którego długie rękawy są zakończone manszetami. Głowy obu postaci są zwieńczone królewskimi koronami, otoczone aureolami - pojedynczą w przypadku Matki Boskiej, podwójną nad Dzieciątkiem Jezus. Plastyczność twarzy, dłoni i szat wyrażona cieniowaniem przy pomocy kresek.W górnej części drzeworyt posiada białe tło wypełnione stylizowanym ornamentem kwiatowym w formie girlandy. U dołu inskrypcja. Całość kompozycji zamknięta czarną ramką z widoczną w jej dolnej części białą literą P.Na odwrocie odbitki graficznej pieczęć 47.
motyw ikonograficzny:
aureola
,
Dzieciątko Jezus
,
korona
,
księga
,
Matka Boska
,
ornament roślinny
,
szkaplerz
,
welon
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
P
,
(w dolnej części obramowania)
OBRAZPANIMARYISKALPIERSKEIKTORYIESTPRZ IKRAKOWIENAPIASKU
,
(u dołu drzeworytu)
IHS
,
(na szkaplerzu)
A
,
(na szkaplerzu)
numer inwentarza: Biblioteka Główna ASP, Nr inw. 1544, sygn. E 26 (47)
uwagi:
Drzeworyt jest wzorowany na wizerunku Matki Boskiej Piaskowej, zwanej potocznie Panią Krakowa. Obraz, uznany za cudowny, znajduje się w Krakowie przy ulicy Karmelickiej w kościele karmelitów pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, namalowany na murze pod koniec XV wieku przez nieznanego artystę. Oryginał przedstawia jednak Matkę Boską trzymającą jabłko zamiast szkaplerza. Drzeworyt nawiązuje tematycznie do istniejącego w tym samym kościele obrazu Matki Boskiej Szkaplerznej o odmiennej jednak ikonografii. Wokół tego drugiego obrazu skupiali się członkowie Arcybractwa Szkaplerza Świętego istniejącego prawdopodobnie od XVI wieku. Ze względu na podjęty temat można przypuszczać, że drzeworyt pochodzi z okolic Krakowa, a nie z Płazowa, jak podaje Józef Grabowski w "Ludowych obrazach drzeworytniczych".
Ze źródeł odnalezionych w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Lublinie wynika, że klocek z którego wykonano odbitkę, znajdował się w zbiorach Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie (zob. katroteka obiektu nr inw. T.XIII 1990:
http://midasbrowser.pl/drzeworyty/displayDocument.htm?docId=5000000974 ). Obecnie jego los jest nieznany.
obiekty związane:
5000001505
teka grafik
Teka Łazarskiego w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie